بررسی روابط شیعیان با اهل کتاب در دوره صفویه

عصر صفوی یکی از درخشان¬ترین و حساس¬ترین عصرهای تمدن اسلامی به شمار می¬رود چراکه علاوه بر ثمرات گوناگون فرهنگی و هنری در میراث تمدن اسلامی، بنیان گذاری حکومت شیعه توسط این دولت صورت گرفت. بی¬تردید عصر صفوی فعال¬ترین دور? تاریخی ایران ازنظر رشد و توسعه افکار مذهبی به شمار می رود، چراکه از یک سو این دولت پایگاهی جهت پرورش اندیشمندان شیعه شد و از سوی دیگر میدان ترویج افکار شیعی و بحث گفتگو و مباحثات در بین آن ها فراهم گردید. همچنین با آغاز انقلاب رنسانس اروپا و شکوفایی صنعت کشتی¬سازی در اروپا، بسیاری از تجار اروپا و هیئت های تبشیری همراهشان به شرق روانه شدند. این گروه¬ها در ایران با موقعیت ویژه¬ای روبرو شدند چراکه دولت صفوی و عثمانی موجب برقراری آزادی عمل و ایجاد رابط? دوسویه و مسالمت آمیز میان دولت ایران با آن ها شد که این اقدامات منجر به ایجاد رابطه میان دولت صفوی با اهل کتاب در این دوره گردید. قدرت گیری دولت صفوی که از میانه عصر صفوی به دلیل وجود اندیشمندان نام¬آور شیعه شروع شد، باعث تقابلاتی از سوی دو جناح گردید که تقویت افکار عمومی و رابطه با اهل کتاب را در پی داشت. نتیجه این نبرد فرهنگی- مذهبی به صورت یکسری تألیف¬ و ترجمه و برخی گزارش های تاریخی برجای مانده است. بنابراین این پایان¬نامه در نظر دارد با استفاده از روشی توصیفی – تبینی ضمن واکاوی به بررسی رابطه میان دولت و مردم شیعه با اهل کتاب مشخصاً یهود و زرتشت بپردازد. با توجه به نتایج به دست آمده در این دوره زرتشتیان و یهودیان درزمینه? مای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی با شیعیان رابطه داشته¬اند؛ که درنتیجه این تأثیرپذیری یا اقدام به نزدیک نشان دادن آیین خود به آیین اسلام و یا نوشتن کتاب¬هایی در رد اسلام جهت اثبات حقانیت دین خودکرده اند که در تاریخ اسلام بیان شده است. این اقدامات همچنین منجر به آگاهی برخی از آن ها به حقانیت اسلام وپذیرفتن آن شد. ازآنجایی که پژوهش¬های زیادی در خصوص مسیحیت صورت گرفته است ازجمله می توان کتاب¬های مبلغان مسیحی تألیف ویدا همراز و بحران اقلیت¬ها در ایران از پروفسور رودی متی را نام برد، بنابراین این پایان¬نامه به یهود و زرتشت می¬پردازد.