سیستماتیک و پالئواکولوژی استراکدها و فرامینیفرهای نهشته های دریایی الیگو-میوسن در حوضه های رسوبی قم و اصفهان-سیرجان

به منظور مطالعه سیستماتیک و پالئواکولوژی استراکدها و فرامینیفرهای نهشته های دریایی الیگو-میوسن (سازند قم) در حوضه های قم و اصفهان-سیرجان، چهار برش چینه شناسی بوجان (شرق سیرجان)، ورکان (جنوب غرب کاشان)، نطنز و خورآباد (جنوب شرق قم) انتخاب و مورد نمونه برداری و بررسی قرار گرفتند. بر اساس فرامینیفرها، سن سازند قم در نواحی مورد مطالعه روپلین-بوردیگالین می باشد. در مجموع 17 جنس و 61 گونه از استراکدها مورد شناسایی قرار گرفت. گونه های مختلف جنس های hermanites، paracypris، cytherella، aurila، neonesidea، bairdia و pontocypris از روپلین تا بوردیگالین و در اکثر برش ها گسترش داشته اند. در حوضه پیش کمان همواره استراکدهای پودوکوپید غالب بوده ولی در حوضه پس کمان معمولا پلاتی کوپیدها غالب می باشند. بر اساس نسبت پلاتی کوپید/پودوکوپید، در زمان رسوبگذاری نهشته های مارنی حوضه های پیش کمان (برش های بوجان و ورکان) و پس کمان (برش های نطنز و خورآباد)، به ترتیب شرایط اکولوژیکی مساعد و نامساعد حاکم بوده است. تنوع و فراوانی زیاد فرامینیفرهای بنتیک بزرگ همراه با حضور جلبک قرمز و مرجان بیانگر حاکمیت آب های گرم نواحی گرمسیری تا نیمه گرمسیری می باشد. رسوبگذاری سازند قم در هر دو حوضه رسوبی در روپلین شروع شده است. همه برش ها در محیط رمپ/شلف های داخلی و میانی نهشته شده اند. تنوع رخساره ها و ریزرخساره ها در حوضه پس کمان بیشتر از حوضه پیش کمان می باشد. ریزرخساره های شناسایی شده بیانگر یک روند عمیق شدگی رو به بالا در برش های بوجان و نطنز و روند کم عمق شدگی در برش خورآباد می باشد. برش های بوجان و نطنز در محیط های لاگونی، سد ریفی و دریای باز نهشته شده، با این حال، به سمت شمال غرب (برش های ورکان و نطنز)، مرجان ها قادر به تشکیل سد ریفی نبوده اند. کاهش نهشته های لاگونی و افزایش نهشته های دریای باز از جنوب شرق به سمت شمال غرب، بیانگر افزایش نسبی عمق حوضه ها به سمت بخش میانی ایران می باشد. در حوضه پیش کمان در نتیجه ارتباط دائمی با آبهای آزاد، همواره شرایط دریایی حاکم بوده، ولی در حوضه پس کمان (در میوسن پیشین) ارتباط با آبهای آزاد قطع شده و مانع مبادله بین آبهای محصور در خشکی و دریاهای باز شده است.