اثرات جایگزینی تفاله چغندرقند پرک به جای سیلوی ذرت بر عملکرد و رفتار نشخوار گاو های شیری پرتولید

هدف از این مطالعه بررسی اثرات جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت بر عملکرد گاوهای شیری هلشتاین در اواسط شیردهی بود. در این آزمایش از 4 رأس گاو هلشتاین یکبار زایش کرده ( با روز های شیردهی 0/11 ± 5/120، وزن بدن 6/38 ± 3/504 کیلوگرم و تولید شیر 4/4 ± 4/41 کیلوگرم در روز؛ میانگین ± انحراف از معیار) و 4 رأس گاو هلشتاین سه بار زایش کرده (با روز های شیردهی 4/13 ± 8/125، وزن بدن 6/65 ± 8/641 کیلوگرم و تولید شیر6/1 ± 6/42 کیلوگرم در روز؛ میانگین ± انحراف از معیار) در قالب طرح پایه مربع لاتین4 × 4 تکرار شونده با 4 دوره آزمایشی 21 روزه استفاده شد. هر دوره آزمایشی شامل 14 روز عادت پذیری و 7 روز نمونه گیری بود. تیمارهای آزمایشی شامل: 1)جیره ی شاهد حاوی 16 درصد سیلاژ ذرت (بر اساس ماده خشک)، 2) جیره ای حاوی 8 درصد سیلاژ ذرت + 8 درصد تفاله چغندرقند، 3) جیره ای حاوی 4 درصد سیلاژ ذرت + 12 درصد تفاله چغندرقند، 4) جیره ای حاوی صفر درصد سیلاژ ذرت + 16 درصد تفاله چغندرقند، بودند. جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت منجر به کاهش درصد ذرات باقیمانده بر روی الک 19 میلی متر و 8 میلی متر (001/0 > p) و افزایش درصد ذرات باقیمانده بر روی الک 18/1 میلی متر شد (001/0 > p)، که منجر به کاهش الیاف موثر فیزیکی در تیمارهای آزمایشی شد (001/0 > p). در نتیجه فعالیت جویدن به طور معنی داری کاهش یافت (05/0 > p) که منجر به کاهش ph مایع شکمبه (05/0 > p) و درصد چربی شیر شد (05/0 > p). همچنین درصد شاخص انتخاب 19 میلی متر و 8 میلی متر به صورت خطی (05/0 > p). افزایش یافت در حالی که درصد شاخص انتخاب 18/1 به صورت خطی با افزایش میزان جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت کاهش یافت (05/0 > p). با افزایش میزان جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت غلظت استات و بوتیرات مایع شکمبه کاهش یافت (05/0 > p)، در حالی که غلظت پروپیونات افزایش یافت (05/0 > p). و نسبت استات به پروپیونات کاهش یافت (05/0 > p). اگر چه مصرف ماده خشک تحت تأثیر تیمار های آزمایشی قرار نگرفت (05/0 < p)، اما جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت منجر به افزایش تولید شیر خام، شیر تصحیح شده برای 5/3 درصد چربی، شیر تصحیح شده برای انرژی، شیر تصحیح شده یرای مواد جامد و انرژی شیر به صورت درجه دوم (05/0 > p) شد. به طوری-که بیشترین این مقادیر مربوط به تیمارحاوی 12 درصد تفاله چغندرقند بود. با افزایش میزان جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت، پروتئین شیر افزایش و نیتروژن آمونیاکی شیر و نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه به طور معنی داری کاهش یافت (05/0 > p). غلظت بتاهیدروکسی بوتیریک اسید پلاسما، با افزایش میزان جایگزنی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت به صورت خطی (05/0 > p) کاهش یافت. میانگین شاخص دمایی- رطوبتی در طول مدت آزمایش برابر با 2/73 بود. و در چنین شرایطی، جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت منجر به کاهش دمای مقعد به صورت خطی (05/0 > p) شد. جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت منجر به کاهش هزینه های خوراک شد و درآمد تمایل به افزایش از خود نشان داد. ترکیب شیمیایی نمونه های تفاله چغندرقند جمع آوری شده از سرتاسر کشور ایران اختلافات زیادی به خصوص در زیر بخش های پروتئینی با مقادیر گزارش شده در جداول سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که جایگزینی تفاله چغندرقند به جای سیلاژ ذرت تا میزان 75 درصد می تواند منجر به افزایش تولید شیرخام، شیر تصحیح شده برای 5/3 درصد چربی و از طریق کاهش نیتروژن اوره ای شیر و شکمبه و افزایش پروتئین شیر باعث بهبود بازدهی ظاهری نیتروژن شود.