الگوهای آئینی در آثار اجرائی آریان منوشکین در فرانسه و قطب الدین صادقی در ایران

ایران کشوری سرشار از آئین هاست اما در تئاتر ایران شاهد یک گسست کامل میان آئین و تئاتر مدرن هستیم . اشتباهی که به کرات در تئاتر ایران رخ می دهد و نمایش هائی به عنوان نمایش آئینی بر صحنه می بینیم که آئین عنصری باسمه ای است که قدرت ارتباط عمیق را با مخاطب ندارد. دلیل انتخاب این تحقیق یافتن راه ها و الگوهای مناسب در استفاده از آئین درشیوه ی اجرایی و کارگردانی است. هدفهای این پایان نامه بدین شرح است:شناخت آئین ، کشف جوهره آن و نحوه ی برقراری ارتباط با مخاطب در آئین و جریان دادن همان کیفیت اصلی آئین در اجرا و باز سازی آن ،یافتن و آنالیز آئین به مثابه تکنیک های اجرائی برای تئاتر و به کارگیری آئین در لایه های زیرین اثر اجرائی ،یافتن الگوهای آئین در تئاتر آوانگارد – سنت جو برای رسیدن به سبک شخصی در کارگردانی. در ابتدا به بررسی اجمالی آئین و ارتباط آن با نمایش می پردازم. سپس با نگاهی گذرا به تئاتر تجربی و پیشرو قرن بیستم در اروپا سعی در روشن ساختن نقاطی خواهم کرد که آئین در تئاتر غرب نقش به سزائی داشته است و الگوهای آئینی دستمایه کارگردانان تجربی و پیشرو می شود. از میان این کارگردانان که به حق تعدادشان بسیار است از فرانسه آریان منوشکین را برمی گزینم. دلیل این انتخاب گستردگی و مطالعه آزمایشگاهی این کارگردان برروی آئین های شرقی است. پس از مرور سوابق و شکل گیری تئاتر خورشید توسط آریان منوشکین سه اجرای «1789»، «طبل ها روی سد» و «آتریدی ها» را بررسی و تجزیه و تحلیل خواهم کرد و الگوهای آئینی این سه اجرا را که از اجراهای دیگر تئاتر خورشید غنی تر است در حوزه کارگردانی موشکافی خواهم کرد. بعد از آن نگاهی گذرا به الگوهای آئینی در آثار شاخص اجرا شده در تاریخ معاصر تئاتر ایران در پیش و پس از انقلاب خواهیم رسید. از میان کارگردانان شاخص این حوزه کسی که به حق برای کشف و بازیابی آئین ها در دل اجرای تئاتر کوشیده است دکتر قطب الدین صادقی است. البته گفتنی است که کارگردانان بسیاری در این حوزه کوشیده اند. اما دلیل انتخاب این کارگردان همانند آریان منوشکین، کار گسترده و شگرف در باب آئین های نمایشی، پژوهش صحیح و دراماتیزه کردن این موتیف ها برروی صحنه از سوی دکتر قطب الدین صادقی است. پس از بررسی بیوگرافی شخص او و تشکیل گروه هنر و اجراهای این گروه توسط این کارگردان سه اثر «سحوری»، «پیکره های بازیافته» و «یادگار زریران» را از منظر کارگردانی و الگوهای آئینی تجزیه و تحلیل می کنم.