بررسی و مقایسه ی زایش کانه زایی مس در اندیس های منطقه ی مشایخ (ده معدن و دره یاس) استان چهار محال بختیاری

منطقه ی مورد مطالعه به سمت شرق روستای ده معدن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. از لحاظ ساختاری این کانسار در زون زاگرس مرتفع واقع شده است. این منطقه از دو کانسار ده معدن و دره یاس با فاصله ی حدوداً 2 کیلومتری تشکیل شده است. نتایج پتروگرافی بیانگر این است که واحدهای رسوبی مرتبط با کانسار را رسوبات آوری، دولومیت، دولومیت شیلی و ماسه سنگ تشکیل می دهند. دو کانه زایی شاخص شامل درون زاد و برون زاد در منطقه مورد مطالعه شناخته و توصیف شده است. حداکثر کانه زایی در ارتباط با واحدهای کربناته ی حاوی مواد آلی در کانسار ده معدن می باشد. مهم ترین کانه های معدنی عبارتند از کالکوپیریت، بورنیت، کوولیت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت و اکسیدهای آهن که به صورت پراکنده و رگه ای دیده می شوند. حضور گنبد نمکی دو آب و گسل معکوس آب ونک در اطراف منطقه ی مورد مطالعه باعث تغییر در میزان شوری، eh و ph سیالات کانه دار و تحرک سبال کانه دار شده است. نتایج زمین شیمی بیانگر وجود ناهنجاری منفی eu و ce، غنی شدگی hreeها نسبت به lreeها و یک تحدب رو به بالا در mreeها برای کانسار ده معدن می باشد که بسیار مشابه با کانسارهای مس رسوبی کمربند مس آفریقای مرکزی است. با این وجود کانسار دره یاس به نسبت ناهنجاری منفی کم ceو تهی شدگی hreeها نسبت به lreeها را نشان می دهند. هر دو کانسار حاوی مقادیر کم (5 >)ni/co ، (2>) v/cr و (6/0>) v/(v+ni) هستند. نتایج زمین شیمی، پتروگرافی و زمین شناسی بیانگر این است که یک سیال شور با شرایط اکسیدان فلزات را از واحدهای قدیمی تر شسته، در ادامه قلزات به حوضه ی رسوبی وارد شده اند. در اثر برخورد سیالات کانه دار با یک واحد کربناته ی حاوی مواد آلی مواد معدنی را در یک شرایط احیایی ته نشین کرده است. در نهایت و در مراحل بعدی تحت تاثیر فرآیندهای برون زاد و هوازدگی قرار گرفته است.