طراحی و روان سنجی پرسشنامه علل تاخیر در فرزندآوری در زنان نخست زا

امروزه تاخیر در فرزندآوری در میان زوجین یکی از مهمترین مشکلاتی است که در جامعه رواج پیدا کرده است. هدف از این رساله تبیین دیدگاه های زنان دارای تاخیر در فرزندآوری و کشف زوایای پنهان این پدیده و به دنبال آن طراحی و روان سنجی پرسشنامه بررسی علل تاخیر در فرزندآوری می باشد. مطالعه حاضر در 3 مرحله انجام گرفت. در مرحله اول محقق با استفاده از روش تحلیل محتوی کیفی از نوع قراردادی، از طریق مصاحبه انفرادی با 23 زن متاهل بالای سی سال که تجربه تاخیر در فرزندآوری را داشتند، به تبیین دیدگاه های آنان پرداخت. از یافته های به دست آمده در این مرحله، 3 درونمایه و طبقه استخراج شد که درونمایه ها عبارتند از: آرمان گرایی در رسیدن به آمادگی برای فرزندآوری، باورها و نگرانی های درک شده از فرزندآوری، جامعه ی حامی از تاخیر در فرزندآوری. در مرحله دوم، عبارات پرسشنامه با بهره گیری از یافته های بخش کیفی تدوین گردید و در مرحله سوم، ویژگی های روان سنجی پرسشنامه با بهره گیری از روایی صوری، روایی محتوی، روایی سازه، همسانی درونی و ثبات (آزمون مجدد) مورد بررسی قرار گرفت. روایی صوری به صورت کمی و کیفی توسط 10 نفر از زنان دارای تجربه تاخیر در فرزندآوری و روایی محتوی به صورت کمی و کیفی توسط 15 نفر از متخصصان تایید شد و در نهایت پرسشنامه 55 سوالی جهت انجام تحلیل عاملی اکتشافی به 275 زن دارای تاخیر در فرزندآوری ساکن تهران داده شد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر 6 عامل بود: آمادگی برای فرزندآوری با 15 سوال، ثبات و آرامش در زندگی زناشویی با 6 سوال، آگاهی داشتن از پیامدهای بارداری در سن بالا با 5 سوال، نگرش نسبت به فرزندآوری با 9 سوال، نقش حمایت خانوادگی با 4 سوال و نقش حمایت اجتماعی با 16 سوال. این شش عامل در مجموع 45% از واریانس کل آزمون را تبیین می نمود. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ موید همسانی درونی بالای پرسشنامه (836/0) بود. پایایی ثبات از طریق آزمون مجدد با فاصله زمانی 10 روز معادل 92% بود. یافته نهایی این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه حاضر با عنوان " پرسشنامه بررسی علل تاخیر در فرزندآوری در زنان بدون فرزند بالای سی سال" با 55 عبارت، روا و پایا می باشد و قابلیت به کار گیری در موقعیت های مختلف توسط ارائه کنندگان خدمان بهداشتی را دارد.