بررسی ساختار تشریحی- تکوینی، کاریولوژیکی و گرده شناسی دو گونه مرزنجوش (.origanum vulgare l و .origanum majorana l) و سنجش تغییرات کمی و کیفی اسانس آنها در مراحل تکوینی

پایان نامه
چکیده

در این پژوهش ساختار تشریحی اندام‎های رویشی و زایشی و مراحل تکوین دانه گرده، تخمک و رویان دو گونه مرزنجوش با نام‎های. l origanum vulgare وl. o.majorana با استفاده از روش‎های متداول سلولی- بافت‎شناسی و به کارگیری میکروسکوپ نوری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. خصوصیات فراساختاری دانه‎ گرده نیز با کمک میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد. کاریولوژی ریشه‎ها با استفاده از روش اسکواش و رنگ‎آمیزی با استواورسئین انجام شد. به منظور بررسی ترکیبات اسانس و مقدار آنها در مراحل تکوینی، اندام‎های هوایی دو گونه از ابتدای فاز رویشی تا انتهای فاز گلدهی در پنج مرحله نموی مختلف (اوایل رشد رویشی، اواخر رشد رویشی، اوایل گلدهی، اواسط گلدهی و اواخر گلدهی) برداشت شد. با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس‎گیری از نمونه‎های خشک شده به عمل آمد و سپس برای بررسی اجزاء و درصد ترکیبات اسانس‎ها، نمونه‎ها به دستگاه گازکروماتوگرافی (gc) و گازکروماتوگرافی وابسته به طیف‎ سنج جرمی(gc/ms) تزریق شدند. نتایج این پژوهش‎ها نشان داد که ساختار تشریحی اندام‎های رویشی و زایشی هر دو گیاه مشابه است و بیشترین تفاوت‎ها مربوط به ساقه و برگ است. ساقه مرزنجوش وحشی دارای کلانشیم بیشتری در چهار گوشه است و برجستگی بیشتری دارد. برگ‎های مرزنجوش اروپایی از تراکم کرک بالاتری برخوردارند و تعداد لایه‎های پارانشیم نردبانی این گونه بیشتر است. انواع مختلفی از کرک‎های محافظ و کرک‎های ترشحی در هر دو گونه شناسایی شدند. مریستم‎های رأس ساقه هر دو گونه ساختار معمول مریستم را دارد و از لایه‎های تونیکا، کورپوس و مریستم مغز تشکیل شده‎اند. در مریستم رأس ریشه نیز بخش‎های کلاهک، مرکز آرام و مریستم زمینه مشاهده شدند. تخمدان‎های هر دو گونه از نوع فوقانی و چهار حجره‎ای می‎باشد. در هر حجره تخمدان یک تخمک واژگون قرار دارد و در کیسه رویانی نیز رویان‎های کروی، قلبی، اژدری و لپه‎ای مشاهده شد. برش‎گیری میکروتومی اندام‎های زایشی هر دو گونه نشان داد که لایه‎های تشکیل‎دهنده دیواره بساک از خارج به داخل عبارتند از اپیدرم، لایه مکانیکی، لایه گذر و تاپتوم. تاپتوم در ابتدای تکوین دانه گرده از نوع ترشحی و در اواخر نمو دانه گرده از نوع پلاسمودیومی می‏باشد. تترادها در هر دو گونه از نوع چهاروجهی (تتراهدرال) است. پس از بررسی دانه گرده به روش‎های وودهاوز، استولیز و مشاهده با میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص شد که دانه گرده هر دو گونه دارای منظره قطبی شش وجهی و منظره استوایی بیضی‎شکل هستند. دانه گرده‎ها دارای شش شیاراند و تزئینات سطح دانه گرده‎ها از نوع مشبک چاله‎دار است. نسبت طول محور قطبی بر طول محور استوایی (p/e) در مرزنجوش وحشی 13/1 و در مرزنجوش اروپایی 32/1 است. نتایج بررسی‎های کاریولوژیکی نشان داد که هر دو گونه مورد بررسی دارای 30 کروموزوم هستند (30 =n 2). مقدار اسانس استخراجی گونه مرزنجوش اروپایی بیشتر از مرزنجوش وحشی بود و نتایج سنجش‎های گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی وابسته به طیف‎نگار جرمی نشان داد که در مرزنجوش وحشی در مجموع 78 ترکیب شناسایی شد. بیشترین مقدار اسانس در اواخر مرحله گلدهی به دست آمد و مهمترین اجزای اسانس این گونه شامل جرماکرنd ، ترانس‎کاریوفیلن، ترپینولن-4-اُل، آلفا-ترپینن، گاما- ترپینن، بیسیکلوجرماکرن، 1-اُکتن-3-اُل و آلفا-هومولن بود. در مرزنجوش اروپایی در مجموع 39 ترکیب شناسایی شد. در این گونه نیز بیشترین مقدار اسانس در اواخر مرحله گلدهی به دست آمد. بیشترین اجزای این اسانس ترپینولن-4-اُل، گاما-ترپینن، آلفا-ترپینن، آلفا-ترپینئول، سابینن، لینالول و ترانس‎کاریوفیلن بود.

منابع مشابه

ارزیابی کمی و کیفی اسانس دو گونه مرزنجوش وحشی (Origanum vulgare L.) و مرزنجوش اروپایی (Origanum majorana L.) در ایران

  مقدمه: مرزنجوش گیاهی متعلق به خانواده نعناعیان و از گیاهان دارویی و اسانس‎دار مهمی می‎باشد که در اکثر نقاط دنیا استفاده می‎شود.   هدف: هدف از انجام این تحقیق شناسایی و مقایسه ترکیبات و مقدار اسانس گونه ‎ های مرزنجوش وحشی و اروپایی به ‎ منظور مشخص نمودن مهم ‎ ترین ترکیبات دارویی آنها است.   روش بررسی: دو گونه مهم از سرده مرزنجوش شامل Origanum vulgare L. و Origanum majorana L. در ابتدای تیرماه ...

متن کامل

ارزیابی کمی و کیفی اسانس دو گونه مرزنجوش وحشی (origanum vulgare l.) و مرزنجوش اروپایی (origanum majorana l.) در ایران

مقدمه: مرزنجوش گیاهی متعلق به خانواده نعناعیان و از گیاهان دارویی و اسانس‎دار مهمی می‎باشد که در اکثر نقاط دنیا استفاده می‎شود.   هدف: هدف از انجام این تحقیق شناسایی و مقایسه ترکیبات و مقدار اسانس گونه ‎ های مرزنجوش وحشی و اروپایی به ‎ منظور مشخص نمودن مهم ‎ ترین ترکیبات دارویی آنها است.   روش بررسی: دو گونه مهم از سرده مرزنجوش شامل origanum vulgare l. و origanum majorana l. در ابتدای تیرماه سا...

متن کامل

شناسایی ترکیبهای متشکله اسانس مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L)

سرشاخه گلدارگیاه مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L) دراوایل مردادماه سال 1378 از باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع در محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (تهران) جمع آوری و پس از تایید آن توسط بخش گیاه شناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانس گیری شد. راندمان اسانس گیری براساس وزن گل خشک 0.3%...

متن کامل

Origanum majorana L. -Phyto-pharmacological review

Origanum majorana L. (Family Lamiaceae) is a frost tender perennial undershrub, native to Cyperus and naturalised in Mediterranean regions, particularly found in temperate regions of the Himalayas. Its usage for flavour and aroma dates back to ancient times. Traditionally, the leaves of marjoram are used for its medicinal properties to cure insomnia, gastritis, asthma and nervousness. Now-a-day...

متن کامل

Ratios of cis- and trans-Sabinene Hydrate in Origanum majorana L. and Origanum microphyllum (Bentham) Vogel.

(+)-cis-Sabinene hydrate and (+)-trans-sabinene hydrate are the main monoterpenes found in marjoram (Origanum majorana), but can also be found in other Origanum species as well, as in e.g. Melaleuca alternifolia. The synthesis of sabinene hydrate in marjoram (Origanum majorana) is performed by sabinene hydrate synthase. It is claimed, that both, (+)-cis- and (+)-trans-sabinene hydrate are produ...

متن کامل

Pharmacognostical and phytochemical studies on Origanum vulgare L.(Laminaceae)

With increasing demand in the field of herbal medicines and cosmetics, it has become necessary and pertinent to probe into the area of systematic knowledge about herbal drugs. There is a need for the application of this knowledge in authentification, detailed study and practical utilization of crude drugs. The present paper deals with the taxonomy, anatomy, powder study pertaining to organolept...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زیستی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023