بررسی دلالی و معنایی سوره لقمان و مومنون

چکیده نگاه معناشناختی به متن و تحلیل معنایی واژگان متن، یکی از راه های دست یابی به دقایق معنا و پی بردن به مقصود اصلی گوینده است. این نوع نگاه، به طور خاص در قرآن که به باور مسلمانان عین سخن خداوند و معجزه الهی است و از سطوح معنایی متعددی برخوردار است، به دلیل اهمیت و نقش آن در تأمین سعادت جاودانه بشر اهمیتی مضاعف مییابد. پژوهش مذکور که در سوره لقمان و مومنون، صورت گرفته است، در پی آن است که انواع دلالت ها (صوت، صرف، نحو و واژگان) را با تأکید بر برخی نظرات فرمالیسم و ساخت گرایی، بررسی کند و به تحلیل کارکرد هر یک از این دلالت ها در کشف معنا بپردازد. از آنجایی که قرآن وحی از جانب خداوند باری تعالی بوده و اثر و سخن نوع بشر نیست بنابراین در تمام جوانب بلاغت و فصاحت، در اوج خود دیده می شود که نمونه هایی از آن، در دو سوره لقمان و مومنون در این پژوهش به اختصار آمده و مورد بررسی قرار گرفته است. در هر جمله و ترکیبی از آیات قرآن، نظم خاصی حاکم است که نهایت لطافت وشیوایی قرآن را می رساند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تأثیر دلالت ها اعم از صوت، جایگاه صامت ها و مصوّت ها، صرف و نحو به عنوان ساخت کلمه و جمله و واژگان که در بر گیرنده معنای اصلی، نسبی، ترادف، تضاد و شمول معنایی است با توجه به بافت آیات، جهت افاده معنا ومقصود کلام الهی مهم می باشد.بنابراین نقش بافت و سیاق، برای تعیین معنا انکارناپذیر است.