بررسی بیماریزایی جدایه ای از قارچ های beauveria bassiana (balsamo) vuillemin و metarhizium anizopliae (metchnikoff) sorokin در کنترل کرم سیب (cydia pomonella l.) در شرایط آزمایشگاهی

کرم سیب cydia pomonella (l.)، یکی از آفات سیب و گلابی در سراسر جهان است. معرفی عامل بیولوژیک مناسب همراه با سایر روش های موجود برای کنترل این آفت در سال های طغیانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای ارزیابی بیمارگری و زیست سنجی جدایه فشند از قارچ b. bassiana و جدایه m14 از قارچ m. anisopliae که در محیط کشت جامد رشد یافته بود، غلظت های 104، 105، 106، 107، 108 و 109 کنیدی در میلی لیتر همراه با تیمار شاهد (شامل آب مقطر حاوی tween- 80به میزان04/0%) روی لارو سن آخر حشره، در قالب طرح کاملاً تصادفی ارزیابی گردید. جدایه فشند قارچ b. bassiana تلفات قابل توجهی در لاروهای تیمار شده ایجاد کرد، به طوری که میانگین درصد مرگ و میر از 667/26%، در غلظت 104 کنیدی در میلی لیتر به 6/86% در غلظت 109 کنیدی در میلی لیتر افزایش یافت. lc50 محاسبه شده برابر 107×97/7 کنیدی در میلی لیتر بود، که نشان دهنده بیماری زایی زیاد این جدایه روی لارو کرم سیب است. مقادیر lt50 با استفاده از آزمون بقا برای غلظت 109 کنیدی در میلی لیتر، برابر 6 روز محاسبه شد. جدایه m14 قارچ m. anisopliae نیز تلفات قابل توجهی در لاروهای تیمار شده ایجاد کرد، به طوری که میانگین درصد مرگ و میر از 60% در غلظت 104 کنیدی در میلی لیتر به 33/93% در غلظت 109 کنیدی در میلی لیتر افزایش یافت. lc50 محاسبه شده 104×03/1 کنیدی در میلی لیتر بود، که نشان دهنده بیماری زایی شدید قارچ روی لارو کرم سیب است. مقادیر lt50 با استفاده از آزمون بقا برای غلظت های 106، 107 و 108 کنیدی در میلی لیتر، 8 روز و برای غلظت 109 کنیدی در میلی لیتر، 7 روز محاسبه شد. برای سایر غلظت ها مقدار lt50 در طول مدت بررسی به دست نیامد. با انجام آزمون توکی مشاهده می شود که غلظت های 109، 108 و 107 جدایه قارچ m. anisopliae و تیمار 109 جدایه قارچ b. bassiana تشکیل یک گروه تیماری را داده و قدرت کشندگی یکسانی دارند. بنابراین نسبت به سایر تیمارها در فاصله زمانی ده روزه مرگ و میر بیشتری ایجاد کرده و سایر تیمارها نیز از این نظر تفاوت هایی دارند. نتایج به دست آمده نشان می دهد جدایه فشند قارچ b. bassiana و جدایه m14 قارچ m. anisopliae می توانند به عنوان عامل کنترل کننده موثری برای لارو کرم سیب محسوب گردند. مطالعات تکمیلی در شرایط طبیعی و نیز ارزیابی این جدایه ها علیه سایر آفات توصیه می شود.