عدالت اجتماعی و شهر : تحلیل مقایسه ای بر توزیع فضایی امکانات و خدمات شهری بین مناطق 1 و 17 کلانشهر تهران

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیده اقتصادی و اجتماعی است. امروزه شهرها جدای از موقعیت جغرافیایی و ساختار سیاسی و اقتصادی خود به صحنه ای از تضادهای اجتماعی بدل شده اند که طبقات متمایز اجتماعی کاملا از یکدیگر فاصله گرفته اند و شکاف بین فقیر و غنی روز به روز بیشتر می شود، به بیانی دیگر نابرابریهای فضایی بازتاب فیزیکی نابرابریهای اقتصادی-اجتماعی است. تاکنون تلاشهای زیادی جهت کاستن از این نابرابریها صورت گرفته اما این تلاشها در کشورهای جهان سوم، چندان اثر بخش نبوده اند و این مساله را به راحتی میتوان از وضعیت ظاهری این شهرها دریافت. پژوهش حاضر نیز به مطالعه و مقایسه چگونگی توزیع امکانات و خدمات شهری در دو منطقه یک و هفده شهر تهران پرداخته تا با مقایسه امکانات و خدمات در این دو منطقه بتواند ضمن مشخص کردن میزان این نابرابریها، به بیان پیشنهاداتی جهت کاستن از این نابرابریها بپردازد. در این راستا این پژوهش با استفاده از مدلهای مختلف (مدل امتیاز استاندارد شده، آزمون تحلیل واریانس، آزمون t و ...) و با طرح سوالات ذیل انجام شده است : 1- توزیع امکانات و خدمات شهری در مناطق 1 و 17 شهر تهران چگونه است ؟ 2- از میان شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی موجود در مناطق 1 و 17 کلانشهر تهران ، کدامیک بیشترین تاثیر را در نابرابری این دو منطقه دارند؟ پژوهش حاضر بر اساس تحقیق توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است، همچنین این پژوهش با رویکردی ابزار محوری، نرم افزار gis و نیز spss را در فرآیند انجام این تحقیق به کار گرفته و داده ها و اطلاعاتی را که از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی از محدوده مورد مطالعه بدست آمده را به صورت جدول، نقشه و نمودار در فصل چهارم ارائه کرده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر اینست که منطقه هفده شهرداری تهران از لحاظ برخورداری از امکانات شهری در سطح بسیار پاینی تری نسبت به منطقه یک قرار گرفته است به عنوان نمونه بر اساس مقایسه ای که طبق مدل امتیاز استاندارد بین دو منطقه صورت گرفت. حدود 49 شاخص از میان شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، مورد مطالعه قرار گرفت و منطقه یک رتبه 9/3 را کسب کرد در صورتی که منطقه هفده رتبه 7/4- را کسب کرد و این اعداد به خوبی نشانگر وجود نابرابری در این دو منطقه هستند.