انتشار گازهای گلخانه ای در تولید گندم دیم در سیستم های جنگل زراعی و کشت متداول در شرایط خرم آباد

از مهم ترین چالش های محیطی در جهان و به ویژه خاورمیانه، گرمایش جهانی ناشی از تجمع گازهای گلخانه ای و تغییر اقلیم حاصل از آن می باشد، که با توجه به کمبود منابع آب بسیار نگران کننده است. لذا با توجه به موقعیت خاص استراتژیک ایران، تهیه ی برنامه مدون و عنایت ویژه صنایع مختلف در استفاده صحیح از منابع انرژی در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای امری ضروری و انکارناپذیر است. این پژوهش با هدف مقایسه انتشار گازهای گلخانه ای در دو سیستم جنگل زراعی و متداول تولید گندم دیم در روستاهای دهستان ازنا از توابع شهرستان خرم آباد انجام شد. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه از کشاورزان گندم کار منطقه در هر دو سیستم جمع آوری شد. انرژی های ورودی در بخش کشاورزی شامل نیروی کار انسان، ماشین آلات، بذر، سوخت دیزل، کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی بودند. در این تحقیق با محاسبه مصرف انرژی ورودی و مشخص شدن سهم نهاده ها در تولید گندم دیم در دو حالت جنگل زراعی و کشت متداول، اثرات این ورودی ها در تولید و انتشار گازهای گلخانه ای و مقایسه آن، در هر دو سیستم مشخص گردید. رابطه بین مصرف نهاده ها و انتشار گازهای گلخانه ای با استناد به منابع مشخص شد. محاسبات نشان داد که بیشترین میزان انرژی های ورودی در سیستم متداول به ترتیب مربوط به نهاده های کود نیتروژن و سوخت مصرفی با میزان 7546 و 84/4115 مگاژول در هکتار بود و بیشترین میزان انرژی های ورودی در سیستم جنگل زراعی نیز به ترتیب مربوط به کود نیتروژن و سوخت با میزان 25/6315 و 54/4267 مگاژول در هکتار بود. در نهایت با تجزیه و تحلیل داده ها سهم مصرف نهاده ها در تولید و انتشار گازهای گلخانه ای تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانه ای در سیستم متداول به ترتیب مربوط به سوخت و کود نیتروژن با میزان 15/226 و 130 کیلوگرم گاز گلخانه ای معادل دی اکسیدکربن و در سیستم جنگل زراعی نیز به ترتیب مربوط به سوخت و کود نیتروژن با میزان 49/234 و 8/108 کیلوگرم گاز گلخانه ای معادل دی اکسیدکربن بود. بنابراین می توان با کاهش و بهینه سازی مصرف سوخت و کود نیتروژن و ارائه راه کارهای مدیریتی در این زمینه، در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اقدام نمود.