بررسی روابط پویا بین قیمت کالاهای استراتژیک (نفت و طلا) و متغیرهای مهم مالی در ایران

کالاهای استراتژیک معمولاً با امنیت ملی، تغذیه و سلامتی کل جامعه سروکار دارند و به¬دلیل تکنولوژی بالای به کاررفته در آن ها، تولید آن ها به¬صورت انحصاری بوده و فقط در دست یک یا چند شرکت است. حتی در کشورهایی مانند چین که در زمینه کپی برداری کالاهای غیربومی پیشرو هستند، نیز، نتوانسته اند این محصولات را تولید کنند. اخیراً نفت و طلا به¬عنوان دو کالای استراتژیک و غیرقابل جایگزین در بین دیگر کالاها توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. در این تحقیق، به توصیف و تبیین رابطه پویای بین قیمت کالاهای استراتژیک (نفت و طلا) و متغیرهای مهم مالی در ایران با استفاده از داده¬های ماهانه در دوره زمانی 1 :1381 تا 1389:12 پرداخته شده است. متغیرهای مد نظر شامل قیمت نفت سنگین ایران، قیمت طلا، تورم، نرخ بهره، شاخص کل قیمت سهام و نرخ ارز هستند. با توجه به درجه¬ی مانایی متغیرها که ترکیبی از صفر و یک است، از روش خودتوضیح برداری با وقفه¬های توزیع شده (ardl) استفاده شد. رابطه¬ی بلندمدت بین متغیرها با استفاده از آزمون کرانه¬های پسران، شین و اسمیت بررسی شد و به¬منظور بررسی روابط علی بین متغیرها روش علیت گرنجر بلوکی به¬کار گرفته شد. نتایجardl نشان می¬دهد که قیمت نفت اثر مثبت بر شاخص قیمت مسکن و تورم دارد؛ قیمت طلا با تورم رابطه¬ی مثبت دارد و با بازدهی مسکن رابطه ی منفی دارد. نتایج علیت بلوکی نشان می¬دهد که قیمت نفت و طلا علیت بلوکی متغیرهای مهم مالی (نرخ ارز، تورم، شاخص قیمت مسکن و شاخص کل قیمت سهام) هستند.