نسبت جیوه آلی به جیوه کل و ارتباط آن با سلنیوم در بافت عضله ماهی کاراس (carassius aurathus gibelio) و رسوب مناطق غرب و شرق تالاب انزلی

در این تحقیق غلظت جیوه آلی و کل و همچنین سلنیوم در بافت عضله ماهی کاراس (carassius aurathus gibelio) و رسوب دو منطقه شرق و غرب تالاب انزلی به منظور مقایسه میزان آلودگی در دو منطقه و رابطه بین آلودگی جیوه و سلنیوم، بررسی شد. مقادیر جیوه و سلنیوم در نمونه¬ها به ترتیب با استفاده از دستگاه¬های آنالیز جیوه پیشرفته و پلاسمای جفت شده القایی-طیف سنج جرمی(icp-ms) اندازه¬گیری شدند. نتایج آزمون آماری نشان دادند که میانگین غلظت جیوه کل در بافت عضله ماهی کاراس در شرق تالاب (ng/g ww 92/56 ± 97/106) به طور معنی داری بیشتر از غرب تالاب (ng/g ww 84/16 ± 50/45) بوده است، از طرف دیگر میانگین غلظت جیوه آلی در بافت عضله ماهی کاراس در شرق (ng/g ww 41/45 ± 00/88) و غرب تالاب نیز (ng/g ww 32/14± 62/40) اختلاف معنی¬داری داشته است. غلظت جیوه کل در رسوب نیز بین منطقه شرق (ng/g dw 78/17 ± 53/109) و غرب تالاب (ng/g dw 49/12 ± 39/68) اختلاف معنی داری را نشان داد. این در صورتی بود که میانگین غلظت جیوه آلی در رسوبات این دو منطقه اختلاف معنی¬داری نشان ندادند. در این تحقیق همچنین میانگین غلظت سلنیوم در بافت عضله ماهی کاراس در شرق و غرب تالاب به ترتیب ng/g ww 15/39 ± 45/156 و ng/g ww39/21 ± 82/97 و در رسوب به ترتیب ng/g dw 91/89 ± 25/156 و 31/50 ± 42/168 بدست آمد. با توجه به نقش سلنیوم در کاهش اثر سمیت جیوه مشخص شد که نسبت مولی se-hg در تمامی نمونه¬های مورد بررسی بالاتر از یک بوده است که می تواند بیانگر اثر آنتاگونیستی قوی سلنیوم بر روی تجمع متیل جیوه در گونه مورد بررسی است. حد مجاز مصرف ماهانه برای ماهی¬های بخش شرقی تالاب 89/12 وعده برای بزرگسالان و 67/2 برای کودکان محاسبه شد. با لحاظ ارزش بهداشتی سلنیوم (sehbv) در سم زدایی جیوه مشخص شد که نمونه¬های ماهی مورد مطالعه در دو منطقه شاخص مثبتی وجود دارند. نتایج این تحقیق پیشنهاد می¬کندکه در ارزیابی دقیق¬تر در معرض قرار¬گیری جیوه باید مقادیر هر دو عنصر سلنیوم و جیوه لحاظ شود.