بررسی تأثیر مصرف پودر جینسینگ بر متغیرهای قلبی- تنفسی و عملکردی دانشجویان دختر فعال دانشگاه محقق اردبیلی

گیاه جینسینگ به عنوان یکی از داروهایی است که به طور گسترده در شرق آسیا برای درمان استفاده می¬شود و نیز در کشورهای غربی به طور رایج به یک ماده¬ی غذایی مکمل تبدیل شده است. اگرچه اثرات بسیاری وجود دارد کهبه جینسینگ نسبت داده شده است اما برخی از تحقیقات اخیر علاقه¬ی خاص به پاسخ به این سوال که آیا جینسینگ می¬تواند به میزان قابل توجهی بر عملکرد فیزیولوژیکیبدن و خستگی تأثیر داشته باشد و از این رو به عنوان یک ماده¬ی غذایی مکمل استفاده شود؟ (گرندهی و همکاران،1994 ; پت¬کو و همکاران،1987; استرنر و همکاران،1970; براخمن و همکاران،1969). در طول 6 تحقیق انجام شده بر روی حیوانات نشان داده شده است که مصرف جینسینگ در دوز بالا باعث افزایش استقامت، کاهش خستگی در شرایط عملکرد ورزشی افزایشی می¬شود، اگرچه مطالعات کمی موفق به اثبات این موضوع شده است (لیویز و همکاران، 1983; مورتینز و همکاران، 1984). می¬شود چنین استدلال کرد که یک بهبود در سازگاری عملکرد ورزشی، ناشی از تغییرات در متابولیسم انرژی شده است. با این حال شواهد موجود اثرات مشابه را در انسان نشان داده است، در حال حاضر تفسیر دوز مصرفی مشکل و محدود است، محققان مصرف 8 هفته جیسینگ را بدون اثر معنی دار بر عملکرد فیزیکی و متابولیسم انرژی را در زنان بالغ گزارش کردند (اواکیان و همکاران، 1984; انگلس و همکاران، 1996). در این راستا مطالعات نشان داده است که مصرف 6 تا 10 هفته جینسینگ می¬تواند تأثیر قابل توجهی در عملکرد کار، جذب اکسیژن و کاهش لاکتات خون و بازیابی از کار فیزیکی با تنظیم ضربان قلب داشته باشد(موریس و همکاران، 1994). تحقیقات اولیه نیز اثرات مفید مصرف جینسینگبر روی ضربان قلب را نشان داده است که به صورت غیر مستقیم به منظور بررسی تغییرات میزان اکسیژن مصرفی است و با این حال در تحقیقاتی که در آن اکسیژن مصرفی یک معیار مهم است میزان اکسیژن مصرفی به صورت مستقیم از طریق پروتکل¬های ارگومتر مختلف تغییرات در حداکثر ظرفیت کار فیزیکی برآورد می¬شود(فارگو و مورگان،1985;فارگو همکاران، 1981). بر طبق مطالعات فارگو و مورگان(1985) گونه¬های دارویی مختلف جینسینگ از جمله پاناکس جینسینگ آسیایی، جینسینگ آمریکایی، جینسینگ ژاپنی و جینسینگ محبوب روسیه¬ای می¬تواند این اثرات مثبت را دارا باشند این در حالی است که جینسینگ به لحاظ کمی و کیفی استاندارد شده باشد و دوز پیشنهادی آنها 115 گرم دریک دوره که شامل 200 میلی گرمریشه¬ی جینسینگ در روز است. برطبق مطالعات دارلینگ و همکاران(1980) دوز مصرفی موثر را 2000 میلی گرم استاندارد شده در روز را گزارش کرد در حالی که در مطالعه¬ی دیگر 8 تا 16 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن گزارش شد(موریس و همکاران، 1994) و در یک مطالعه¬ی دیگر دوز 1000 میلی گرم استاندارد شده در روز راگزارش کردند. بنابراین بر طبق گزارش¬ها و مطالعات انجام شده نوع و مقدار مصرف جینسینگ در عملکرد و سوخت و ساز انرژی موثر است(ناگتو و همکاران،1989). نتایج قبلی برخی از پژهشگران حاکی از آن است که مصرف پودر جینسینگ می¬تواند جنبه¬هایی از عملکرد فیزیولوژیکی و بدنی ورزشکاران را بهبود بخشد که نتایج یافته¬های این پژوهش در برخی موارد تفاوت معنی دار را در پیش آزمون و پس آزمون بین دو گروه تجربی و گروه شاهد در مراحل مختلف اندازه¬گیری نشان می¬دهد و در برخی موارد دیگر تفاوت معنی¬داری را نشان نمی¬دهد. مقدار و چگونگی مصرف پودر جینسینگ که منجر به تغییرات معنی دار و افزایش انرژی و بهبود عملکرد فیزیولوژیکی و بدنی در ورزشکاران می¬شود به درستی مشخص نیست اما دوز مصرفی روزانه که به طور معمول توصیه می¬شود 1 تا 2 گرم از گیاه خام و یا 2000 میلی گرم در روزاز عصاره¬ی استاندارد شدهجینسینوزید¬ها شامل 4% تا 7% است. و نیز جینسینگ¬های از گونه¬های مختلف دارای ده¬ها جینسینوزید مختلفاست که اثرات مختلفی دارد که متأسفانه دانش علمی ما در حال حاضر اجازه نمی¬دهد که جینسینوزید خاصی را که برای شرایط خاص مفید است معرفی شود. در این مطالعه به دنبال 2 هفته مصرف پودر جینسینگ فشار خون سیستولی و دیاستولی، همچنین ضربان قلب ، نقطه شکست ضربان قلب ، فشار سهمی اکسیژن و فشار سهمی دی¬اکسید کربن پیش از فعالیت تفاوت معنی داری در پیش آزمون و پس آزمون نداشت. در این مطالعه فشار خون سیستولی و دیاستولی کاهش داشت اما این کاهش معنی دار نبود. ضربان قلب پیش از فعالیت و نیز نقطه شکست ضربان قلب افزایش داشت اما این افزایش نیز معنی دار نبود. پژوهشگران معتقدند عوامل زیادی بر نتایج این گونه مطالعات اثر می¬گذارد. برخی از این عوامل مقدار، چگونگی مصرف، مدت، نوع گونه¬ی مصرفی است. در طی این پژوهش مطالعه¬ی ¬میانگین داده¬ها در رابطه با توان بی¬هوازی نشان داد که مصرف پودر گیاه جینسینگ به مدت 2 هفته تأثیر معنی¬دار بر توان میانگین، توان حداقل، توان اوج و شاخص خستگی نداشت. توان میانگین، توان حداقل، توان اوج افزایش داشت اما این افزایش نیز معنی دار نبود و شاخص خستگی کاهش داشت اما این کاهش معنی دار نبود. برخی از پژوهشگران معتقدند که مصرفگیاه جینسینگ موثر بر خلق و خوی افراد است و ممکن است از طریق افزایش انگیزه¬ی افراد شود وتأثیری بر متغییر¬های فیزیولوژیکی نداشته باشد(خدونگ و همکاران ، 2010) .لازم به ذکر است که در پژوهش حاضر افراد رژیمغذایی متداول خود را حفظ کرده و به فعالیت بدنی روزانه¬ی خود را ادامه داده¬اند. مکانیسم عملکرد به دست آمدهدر تحقیقات برای جینسینگ این است که در تحقیقات به عنوان یک ماده مکمل پیشنهاد شده است و شامل یک سری تغییرات متابولیسم چربیها و کربوهیدرات و هموئوستاز سوخت و ساز در بدن استکه مالعه¬ی حاضر نیز در مورد متابولیسم چربی اظهارات سایر پژوهشگران را تأیید می¬کند. احتمالا جینسینگ می¬تواند بهره¬وری از اکسیداسیونسوبسترای انرژی را از طریق افزایش ظرفیت بیوشیمیایی عضلات اسکلتی برای استفاده¬ی بیشتر از چربی¬ها ذخیره¬ای، بهبود بخشد(مورتینز و همکاران، 1984). با این حال در بیشتر تحقیقات اشاره شده است که استفاده از جینسینگ تأثیری بر متابولیسم چربی¬ها و کربوهیدرات¬ها ندارد اما شواهد قوی دال برتأثیرات آن بر میزان تجمع لاکتات در خون وجود دارد و باعث به تأخیر انداختن کاهش phخون در سطح کاری نزدیک به بیشینه در عضلات می¬شود(اوکیان و همکاران، 1984) . وانگ و همکاران (2010) بر طبق پژوهشی که انجام داده¬بودند به اثرات ضد خستگی جینسینگ اشاره کردند و گفتند یکی از دلایل ممکن برای اثر ضد خستگی خستگی، بسیج سازی تری گلیسیریدها و چربی¬ها به هنگام ورزش باشد یعنی سطح تری گیسیرید خون کاهش و سطح گلوکز خون افزایش می¬یابد. 5-2- نتیجه¬گیری بر اساس نتایج تحقیق حاضردریافتیم که مصرف پودر جینسینگ به طور معنی دار مصرف انرژی از چربیها را کاهش داده و سهم انرزی از کربوهیدراتها را افزایش داده است و همچنین بر کاهش نسبت تبادل تنفسی و افزایش سرعت اجرای فعالیت ورزشی موثر بود. می¬شود چنین استدلال کرد که مصرف جینسینگ سببیک بهبود در سازگاری عملکرد ورزشی، ناشی از تغییرات در متابولیسم انرژی شده است.بنابراین، با توجه به نتایج تحقیق این امکان نیز وجود دارد که مصرف این ماده می تواند بر عملکرد سرعتی افراد موثر باشد . 5-3- پیشنهادات 5-3-1- پیشنهاداتکابردی براساسنتایجحاصلازتحقیقحاضر،پیشنهادمیشودکه: باتوجهبهنتایجحاصلازتحقیقحاضر،میتوانپیشنهادکردکه به همراه تمریناتبراساسیافتههایاینتحقیق،مربیاننیتوانندجهتبهبودظرفیتاجرایفعالیتسرعتی افرادفعال،از جیسینگ به عنوان یک ماده¬ی مکمل موثر استفاده کنند. 5-2-2- پیشنهاداتپژوهشی باتوجهبهیافتههایپژوهشحاضر،پیشنهادهایزیربرایتحقیقاتآتیدادهمیشود: 1. تأثیر مصرف جینسینگ بر متغییرهای قلبی- تنفسی و عملکردی با استفاده از پروتکل یکسان برای همه¬ی افراد مثل پروتکل بروس 2. تأثیر مصرف جینسینگ بر متغییرهای قلبی- تنفسی و عملکردی دردوز بالا و مدت مصرف طولانی¬تر 3. بررسی و ارزیابی مشابه این تحقیق با درنظر گرفتن وزن افراد و انتخاب دوز مصرفی مناسب با وزن هر فرد 4. بررسی و ارزیابی مشابه این تحقیق در افراد مبتدی ورزشی یا غیرفعال 5. بررسی و ارزیابی مشابه این تحقیق درمورد پسران