مکان یابی ژن های مرتبط با تجمع آهن و روی در دانه گندم (triticum aestivum) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

میزان ریزمغذی ها، به خصوص آهن و روی در رژیم های غذایی مردم کشورهای در حال توسعه ناکافی است. غنی سازی زیستی گیاهان زراعی بهترین روش برای جبران کمبود ریزمغذی هاست. شناسایی منابع ژنتیکی با آهن و روی بالاتر و درک اساس ژنتیکی تجمع آن ها از شروط لازم برای افزایش این ریزمغذی ها می باشد. به منظور مکان یابی qtlهای کنترل کننده غلظت آهن و روی در بذر گندم نان، 118 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی بین واریته اصلاح شده اروپایی تایفون و واریته محلی ایرانی طبسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. اندازه گیری آهن و روی به روش هضم خشک و توسط دستگاه جذب اتمی انجام شد. غلظت های آهن و روی بذر در این جمعیت به ترتیب از 65/9 تا 4/71 (mg.kg-1) و از 35/44 تا 6/95 (mg.kg-1) گسترده بود. با استفاده از نقشه پیوستگی در دسترس حاصل از 205 نشانگر ریزماهواره و 3 نشانگر مورفولوژیک مربوط به این جمعیت، تجزیه qtl برای صفات غلظت آهن و روی بذر انجام شد. از مجموع 208 نشانگر مورد استفاده، 26 گروه پیوستگی به دست آمد و با استفاده از نرم افزار window qtl cartographer، qtlهای صفات مورد نظر تعیین شدند. شش qtl برای غلظت آهن بذر بر روی کروموزوم های a2، d3، d4، b7 و d7 تشخیص داده شدند که از این تعداد دو qtl بر روی کروموزوم a2 شناسایی شدند و بیانگر 58/12% و 04/17% تنوع فنوتیپی صفت بودند. qtlهای واقع بر روی کروموزوم های d3، d4، b7 و d7 نیز به ترتیب 7/44%، 6/44%، 47% و 9/8% از تنوع فنوتیپی صفت را توجیه کردند. همچنین دو qtl نیز برای غلظت روی بذر بر روی کروموزوم های a1 و a4 شناسایی شدند که به ترتیب بیانگر 79/50% و 22/40% از تنوع فنوتیپی این صفت بودند.