اثرات اندازه ی پیاز و تراکم کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد زعفران

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد زعفران در سطوح مختلف اندازه ی بنه و آرایش کاشت، آزمایشی در ایستگاه خسروشاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، به صورت فاکتوریل بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به مدت 2 سال (1392-1391) اجرا گردید. سال اول برای استقرار بهتر بنه ها در نظر گرفته شد و داده های حاصل از سال دوم مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. تیمارهای مورد مطالعه شامل اندازه های متفاوت بنه بر اساس قطر (4-2 و 6-4 سانتیمتر )، فاصله ی ردیف های کاشت بنه ها (10، 20 و 30 سانتیمتر) و فاصله ی بنه ها روی ردیف (7 و 14 سانتیمتر) بودند. صفات درصد سبز، تعداد بوته در واحد سطح، تعداد گل در واحد سطح، طول خامه ی گل، طول استیگما، طول و عرض گلبرگ، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک استیگما، میزان عملکرد کل استیگما، زمان شروع گلدهی و طول دوره ی گلدهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که همه ی صفات مورد مطالعه به جز طول خامه ی گل به طور معنی داری تحت تأثیر اندازه ی بنه قرار گرفتند. بنه های بزرگتر درصد سبز و همچنین وزن تر گل بیشتری داشتند. تعداد بوته در متر مربع تحت تأثیر اثر متقابل هر سه فاکتور مورد مطالعه قرار گرفت، به طوری که بیشترین تعداد بوته در متر مربع، در بنه های با قطر 4 تا 6 سانتیمتر و با 10 سانتیمتر فاصله ی کاشت بین ردیف و 7 سانتیمتر روی ردیف مشاهده شد. تیمار 7 سانتیمتر فاصله ی بنه روی ردیف، بیشترین تعداد گل را به وجود آورد. طول استیگما، طول و عرض گلبرگ، وزن خشک گل، وزن تر و خشک استیگما، به طور معنی داری تحت تأثیر اثر متقابل اندازه ی بنه و فاصله ی کاشت روی ردیف قرار گرفتند و بنه های بزرگ با فاصله ی کشت کمتر از نظر این صفات برتری داشتند. بیشترین میزان عملکرد از بنه های بزرگتر با آرایش کاشت 10 × 7 (فاصله بین ردیف 10 و فاصله روی ردیف 7 سانتیمتر) به دست آمد. بنه های بزرگتر گلدهی را زودتر شروع کردند و طول دوره ی گلدهی آن ها بیشتر از بنه های کوچکتر بود.