مطالعه تطبیقی نقش و رنگ در فرش و پوشاک ترکمن

هر قوم و تمدنی، فرهنگ و محصولات فرهنگی خاص خود را دارد که نشانی از هویت آن تمدن است. هنرمند قوم ترکمن نیز از سالیان پیش به خلق آثاری در زمینه های مختلف چون قالی بافی، نمدمالی، جواهرسازی، سوزن دوزی و ... می پرداخته و در هر زمان به نقوشی دست یافته که حاکی از نوعی گرافیک ابتدایی و در عین حال حرفه ای بوده است. رنگ و نقش در این آثار پیوندی ناگسستنی با عقاید، سنن، طبیعت و محیط زیست این قوم دارد. در میان آثار هنری قوم ترکمن، فرش از ارزشمندترین آثاری است که با زندگی مردم آنها عجین شده است و با توجه به مشخصه های موجود در نقش و رنگ به کار رفته در آن، در هویت بخشی فرهنگ ترکمن نقش عمده ای ایفا می کند. پوشاک سنتی ترکمن نیز گنجینه ی پربهایی است که بخشی از فرهنگ این مردمان در نقش و رنگ آن متجلی می شود. در این رساله که به صورت توصیفی تحلیلی تطبیقی انجام گرفته است اطلاعات عمدتاً با مراجعه به کتب، مقالات و اسناد معتبر علمی گردآوری شده است. در این راستا به معرفی ترکمن های ایران و نیز بارزترین مشخصه های هنری این قوم یعنی فرش و پوشاک ترکمن پرداخته شد. سپس نقش و رنگ آنها و وجوه اشتراک و افتراق شان به تفکیک با روش تطبیقی بررسی گردید. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که نقش و رنگ در فرش و پوشاک قوم ترکمن رابطه ی مستقیم با طبیعت پیرامون شان دارد و در بررسی تطبیقی آنها نقاط مشترک بسیاری مشاهده شد که مهم ترین آن را می توان اساس هندسی نقوش و کاربرد وسیع طیف رنگ قرمز دانست.