ارزیابی اثر کاربری اراضی بر مطلوبیت زیستگاه خرس قهوه ای در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی

تکه تکه شدن و از دست دادن زیستگاه به واسطه فعالیت های انسانی در حال حاضر به عنوان تهدید اصلی تنوع زیستی مطرح شده است. مطالعه تغییرات کیفیت زیستگاه توجه زیادی را در مجلات حفاظت و اکولوژی به خود جلب کرده است. اغلب مطالعات بر روی اثراتی است که تغییرات زیستگاه روی گونه هدف یا شاخص های تنوع زیستی دارد. اگر چه آن ها به ندرت با توسعه مکانی چنین فرایندهایی مقابله می کنند. مطالعه اثر کاربری اراضی بر زیستگاه عملکرد مناسبی برای حفاظت از گونه ها است، از آنجایی که در واقع تغییرات مربوط به انسان و تغییرات کیفیت زیستگاه اعمال شده توسط عوامل طبیعی را ارزیابی می کند. مدل سازی پیش بینی زیستگاه ممکن است یک ابزار مناسب برای این هدف باشد. در واقع فن های مختلف مدل سازی طی دهه های گذشته به مطالعه پاسخ گونه ها به محیط زیست، پرداخته شده است. الگوریتم مکسنت بر اساس نظریه حداکثر آنتروپی در شرایطی که اندازه نمونه کوچک است بهتر از مدل هایی فقط با داده های حضور دیگر است. ما از مکنست برای مدل سازی زیستگاه بالقوه خرس قهوه ای و اثر کاربری اراضی بر این زیستگاه در مقیاس البرزمرکزی استفاده کردیم که به منزله یک چارچوب نظری مناسب برای کشف چگونگی تغییرات مربوط به انسان و تغییر کیفیت زیستگاه های اعمال شده توسط عوامل طبیعی و انسانی است و تولید نقشه های نمایش مکانی این تغییرات است. با استفاده از تصاویر ماهواره ای دریافتی بررسی و آماده سازی اطلاعات مربوط به قدرت تفکیک مکانی، طیفی، تصحیح هندسی تصاویر صورت گرفته و طبقه بندی اولیه تصاویر ماهواره ای، با توجه به اطلاعات در دسترس شروع می شود و با پردازش اطلاعات، نقشه کاربری اراضی مربوط به منطقه مورد مطالعاتی به دست آمد. سپس بعد از انجام مراحل فوق، روی هم گذاری نقشه های کاربری اراضی روی سایر متغیرهای زیست محیطی و نقاط حضور ثبت شده گونه در زمینه تشخیص اثر آن بر مطلوبیت زیستگاه خرس قهوه ای صورت گرفت. برای درک این اثر از مدل مکسنت استفاده کردیم. ما متغیرهای کاربری اراضی را برای به دست آوردن یک مدل توزیع واقعی به کار بردیم و مقادیر احتمال حضور این گونه برای کاربری اراضی مختلف بین مدل بالقوه و مدل واقعی محاسبه کردیم. مساحت مطلوبیت در مدل بالفعل 67/20700 هکتار و در مدل بالقوه 26744 هکتار می باشد و میزان مطلوبیت در مدل بافعل محدودتر شده است. میزان مطلوبیت در اراضی جنگلی 17735 هکتارمی باشد که بیشترین میزان مطلوبیت را به خود اختصاص می دهد و در نهایت کمترین مطلوبیت به کاربری انسان ساخت مربوط است در تقریبا 343360 هکتار از مساحت محدوده بالقوه خرس قهوه ای بعد از گنجاندن متغیر کاربری اراضی کیفیت زیستگاه افزایش یافته است. اولین تابع تفکیک نشان داده که آن دسته از سلول ها که در آن کیفیت زیستگاه افزایش یافنه است به چشم انداز جنگل و در رتبه دوم به چشم انداز مرتع مرتبط است که نشان می دهد کیفیت زیستگاه در مناطق طبیعی افزایش یافته است. نتایج حاصل از مدل نشان می دهد که خرس قهوه ای مناطق جنگلی متراکم و زمین های ناهموار را ترجیح می دهد و تحت تأثیر منفی مناطق انسان ساخت هست. مدل زیستگاه توسعه یافته ما، می تواند برای پیش بینی حضور خرس، برای شناسایی مناطق بحرانی برای استراتژی حفاظت خرس و برای ارتقا شبکه مناطق حفاظت شده برای حفظ این گونه مفید باشد.