آسیب شناسی الگوی فضایی عرصه های خصوصی باز و نیمه باز در مجتمع های مسکونی معاصر شهر تهران نمونه موردی: طراحی مجتمع مسکونی، با تاکید بر ارتقا کیفیت عرصه های خصوصی باز و نیمه باز

مسکن امروز، به عنوان عرصه ی خصوصی زندگی بشر، نسبت به گذشته، دچار تغییر شده است. به طوری که اغلب واحد های مسکونی، به مجموعه ای از فضاهای بسته، تبدیل شده و فضاهای باز و نیمه باز آن، در فضاهای شهری، ادغام شده است. این مسئله، بسیاری از کارکردهای عرصه خصوصی را مختل کرده و موجب کاهش ارتباط ساکنین با طبیعت، کاهش تنوع فضایی و نزول کیفیت واحد مسکونی، شده است. در چنین حالتی، واحد مسکونی، کارائی لازم را برای تامین آرامش و آسایش ساکنین نخواهد داشت. پژوهش حاضر، با هدف دستیابی به رهنمودهایی برای طراحی فضاهای باز و نیمه باز خصوصی در مسکن، انجام شده است. ارائه ی پیشنهادات در جهت ارتقا کیفیت فضاهای مورد مطالعه، مستلزم آگاهی از وضعیت موجود این فضاها است. بنابراین، ابتدا باید مشخص نمود که معیارهای لازم برای آسیب شناسی و ارزیابی فضاهای باز و نیمه باز خصوصی چیست. نامطلوب بودن فضاهای باز و نیمه باز خصوصی مسکن، در بسیاری از موارد به دلیل فقدان معیارهای مدون و مشخص برای طراحی و ساخت این فضاهاست. در این پژوهش، فرض بر این بوده که معیارهای مطلوبیت فضاهای باز و نیمه باز در مسکن، وابسته به تعریف این فضاها و شناخت آسیب های وضع موجود آن ها است. بنابراین، پژوهش حاضر، در 2 مرحله، انجام گرفته است. در مرحله ی اول، مطالعات اسنادی صورت گرفته و معیارهای ارزیابی فضاهای مورد مطالعه، تعیین شده است. مرحله ی دوم پژوهش، شامل گردآوری اطلاعات نمونه های موجود و آسیب شناسی آن ها بر اساس معیارهای مرحله ی اول، بوده است. پژوهش های میدانی، در تهران انجام شده است. چرا که ساخت و ساز در تهران، عملاً الگویی برای سایر شهرها، به شمار می رود. در این مرحله، انتخاب نمونه ها به صورت هدفمند صورت گرفته و روش جمع آوری داده ها، مشاهدات میدانی و مصاحبه با کاربران فضا بوده است. نتایج پژوهش حاضر، رهنمودهایی برای طراحی فضاهای باز و نیمه باز خصوصی در مسکن، بوده است که در سه سطح راهبرد، راهکار و روش طراحی ارائه شده است.