تعیین تغییرات رطوبت ایجاد شده با یک منبع خطی زیرزمینی و شبیه سازی آن با مدل های عددی، تحلیلی و تجربی

کشاورزی و بخش آبیاری آن برای استخراج، انتقال و توزیع آب نیاز به انرژی زیاد دارد. یکی از راه های کاهش هزینه های مربوط به انرژی،دانستن نحوه پخش و توزیع آب در خاک است. امروزه مدل های مختلفی برای برآورد توزیع و تغییر رطوبت در خاک بعد از انجام آبیاری وجود دارد. در این تحقیق عملکردمدل عددی hydrus-2d در برآورد تغییرات رطوبت و عملکرد مدل تجربی ملایی کندلوس و همکاران، مدل تحلیلی wetup و مدل عددی hydrus-2d، در برآورد ابعاد عمودی و افقی جبهه رطوبتی، تحت یک منبع خطی زیرزمینی در خاک رس سیلتی ناهمگن در مزرعه پژوهشیِ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان در شهرستان رشت در تابستان سال 1391 مورد بررسی واقع شد.تحقیق در سطح آبیاری با حجم آب 10، 15 و 20 لیتر در هر دور و با سه عمق نصب نوار 10، 20 و 30 سانتی متر با سه تکرار انجام شد. نیم رخی در خاک خیس شده 24 تا 48 ساعت بعد از آبیاری ایجاد و پس از شبکه بندی آن در 45 تا 72 نقطه، رطوبت حجمی خاک با دستگاه رطوبت سنج tdr اندازه گیری و با نرم افزار surfer.8 خطوط هم رطوبت ترسیم شد. نتایج مقادیر رطوبت اندازه گیری و شبیه سازی شده با استفاده از آماره های rmse، nrmse، crm و maeمورد مقایسه قرار گرفت. در برآورد ابعاد خیس شدگی افقی مقدار rmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 045/0 و 060/0 و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 055/0 و 076/0 به دست آمد. برای خیس شدگی افقی مقدار nrmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 59/13 و 17/18 درصد به دست آمد که هر دو در سطحخوب قرار گرفتند و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 90/16 و 06/23 درصد به دست آمد که به ترتیب در رده خوب و متوسط قرار گرفتند.ولی مدل wet up در شبیه سازی خیس شدگی افقی و عمودی نیم رخ خاک بر اساس آماره های مورد ارزیابی ضعیف بود.مدل ملایی کندلوس و همکاران در برآورد ابعاد خیس شدگی با توجه به سنگین بودن و ناهمگنی خاک بهترین تطابق را داشت.عملکرد مدل hydrus-2d دربرآورد تغییرات رطوبت خاک بر اساس آمارهnrmse عالی بود.