بررسی روایات تاریخی ابن عباس و شیوه ی وی در گزینش و چگونگی نقل روایات تاریخی و عوامل تأثیرگذار بر آن.

در متون تاریخی مربوط به صدر اسلام شاهد گزارش های مختلف از افراد مختلف از طیفهای گوناگون هستیم؛ گاه دیده می شود که در مورد یک رویداد خاص، گزارش های مختلف و گاه متناقض از افراد خاص با سلسله اسناد متفاوت، ثبت شده است. مسلماً چنین گزارش هایی نیازمند بررسی های بیشتر است تا محقق بتواند به حقیقت موضوع پی ببرد. نام عبد الله بن عباس به عنوان یکی از پر بسامد ترین راویان وقایع تاریخی صدر اسلام در منابع مشهود است. او در منابع اولیه، به عنوان یکی از عالمان عصری معرفی شده است که در آن شاهد اتفاقات مهمی چون جدایی شیعه و سنی، شروع جبهه گیریهای فر قه ای، فضیلت سازی و جعل حدیث هستیم؛ عالمی که در زمینه های مختلف تفسیر، لغت، شعر، ایام العرب و تاریخ تبحر داشته است. این تعاریف در منابعی به دست ما رسیده است که تاریخ تدوین آنها به سالهای بعد از به قدرت رسیدن عباسیان می رسد. سالهایی که نحله های فکری شکل گرفته اند، غالیان و جاعلان حدیث کار خود را تحکیم بخشیده اند، و خلافت عباسی نیز در پی مشروعیت بخشیدن به حکومت خود است. فرزندان ابن عباس در سال 132 هجری بر اریکه قدرت دست یافتند و یقیناً وجود آنها در پر رنگ شدن نام عبد الله بن عباس در منابع بی تأثیر نبوده است. از این رو در این پژوهش تلاش شد تا نقاط بارز این تأثیر گذاری را روشن کنیم. همچنین با بررسی تعداد و موضوع های حوادثی که ابن عباس درباره ی آنها گزارش داده است سعی در به دست آوردن الگویی کردیم تا از آن طریق بتوانیم گزارش های واقعاً نقل شده از ابن عباس را از گزارش های نسبت داده به او تشخیص دهیم. در این راه ابتدا به شناخت ابن عباس، شخصیت وی و محیط اجتماعی زمانش پرداختیم، و سپس تمام گزارش های وی را، از لحاظ موضوع و تعداد، جمع آوری کرده و بعد از آن به بررسی مشایخ روایی و راویان او پرداختیم. در بخش آخر نیز با داشته هایی که فراهم آورده بودیم، توانستیم به نقد و بررسی سندی و متنی چندین گزارش تاریخی ابن عباس بپردازیم.