مقایسه واکنش غده توده های مختلف اویارسلام ارغوانی (cyperus rotundus l.) به عمق دفن، دمای بالا و آفتاب دهی

اویارسلام ارغوانی در حال حاضر در منطقه جیرفت، کهنوج و بیرجند خسارت شدیدی به مزارع سبزی، صیفی و جالیز وارد می کند. بنابراین آگاهی از شرایط محیطی که باعث تنظیم جوانه زنی و سبزشدن غده می شود، کمک بسیار زیادی به بهبود مدیریت اویارسلام ارغوانی خواهد کرد. لذا این تحقیق با هدف مقایسه واکنش توده های مختلف اویارسلام به عمق دفن، دمای بالا و آفتابدهی انجام شد. جهت بررسی کارایی آفتابدهی، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار با هدف تعیین اثر سطوح مختلف مالچ پلی اتیلن شامل مالچ پلی اتیلن یک لایه شفاف، دو لایه شفاف، یک لایه مشکی، دو لایه مشکی و بدون مالچ (شاهد) بر سه توده اویارسلام ارغوانی جمع آوری شده از منطقه جیرفت، کهنوج و بیرجند به مدت 60 روز انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از مالچ ها توانست به طور قابل ملاحظه ای تعداد و وزن غده ها، تعداد و وزن پیش غده ها، تعداد و وزن ساقه های بالای مالچ و همچنین وزن و تعداد ساقه های زیر مالچ و وزن ریزوم را در بین سه توده مورد بررسی کاهش دهد، البته مالچ پلی-اتیلن یک لایه شفاف و مالچ پلی اتیلن یک لایه مشکی تاثیر بازدارندگی قابل توجهی بر رشد ساقه توده های اویارسلام نداشت و ساقه های اویارسلام توانستند با پاره کردن لایه پلاستیک، از این مالچ ها به راحتی عبور کنند. مالچ پلی اتیلن دولایه شفاف به دلیل افزایش دما در زیر پلاستیک منجر به کاهش معنی داری در رشد علف هرز شد و مالچ پلی اتیلن دو لایه مشکی منجر به کنترل کامل اویارسلام در هر سه توده شد. بخش دوم تحقیق به صورت گلدانی و به منظور بررسی اثر عمق دفن بر روی سبز شدن غده توده های اویارسلام انجام شد. ده عدد غده از سه توده مورد ارزیابی با وزن و اندازه تقریباً یکسان در هر گلدان کشت گردید که عمق های مورد بررسی شامل (صفر، 5/2، 5، 10 ، 20 ،30، 40 و 50 سانتیمتر) با سه تکرار بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که غده های اویارسلام ارغوانی توانایی سبز شدن را از اعماق بسیار زیاد (تا عمق 50 سانتیمتر) دارا بوده و در این رابطه تفاوت هایی بین توده ها وجود داشت. به طور کلی با افزایش عمق دفن تعداد غده، وزن غده، وزن ساقه و تعداد ساقه تولیدی کاهش یافت، در حالی که عمق کشت تاثیری بر ارتفاع ساقه و تولید پیش غده نگذاشت. بخش سوم تحقیق به منظور ارزیابی اثرات دمای بالا و زمان های در معرض دما بودن بر روی غده توده های متفاوت اویارسلام ارغوانی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دماهای 40 تا 65 درجه سانتی گراد به فواصل 5 درجه سانتیگراد (40، 45، 50، 55، 60 و 65) با زمان های 0، 1، 2، 4، 8، 16، 32 و 64 ساعت بودند. پس از قرارگیری غده-ها در معرض دماهای بالا در داخل دستگاه آون، غده ها در داخل گلدان در گلخانه کشت شدند. نتایج این آزمایش حاکی از آن بود که در دمای 40 درجه سانتی گراد در تمامی زمان ها درجه حرارت تاثیر قابل توجهی بر روی صفات رشد اویارسلام نداشت. اما در دمای 45 درجه سانتیگراد با افزایش زمان در معرض دما بودن، صفات مرتبط با رشد اویارسلام کاهش یافت، به گونه ای که در دمای 45 درجه سانتیگراد در زمان 64 ساعت برای توده جیرفت سبزشدن صورت نگرفت. در زمان های طولانی نیز تفاوت هایی در رشد این علف هرز در بین توده ها مشاهده شد. به گونه ای که برای توده جیرفت و کهنوج در دمای 50 درجه سانتیگراد در زمان 16 و 32 ساعت سبزشدن اتفاق نیفتاد، در حالی که در توده بیرجند در همین شرایط سبزشدن و رشد علف هرز اتفاق افتاد. با افزایش دما (60 و 65 درجه سانتیگراد) و مدت زمان کافی در معرض قرار گرفتن، غده های هر سه توده اویارسلام ارغوانی در دماهای بالا و زمان های طولانی تر از بین رفتند. کاربرد اطلاعات این تحقیق می تواند نقش مهمی در کنترل اویارسلام ارغوانی در مزارع سبزیجات داشته باشد.