مدلسازی و تحلیل استراتژیک نبرد انرژی بین روسیه و اروپا بر اساس نظریه بازیها

انرژی یکی از مهمترین مسائل جهانی در قرن بیست و یکم است و گاز طبیعی به خاطر دارا بودن خصوصیات منحصربفرد، به ویژه در نحوه و مسیر انتقال آن، از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو مفاهیمی چون امنیت انرژی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی، خطوط انتقال گاز و امنیت آنها در گفتمان ژئوپلیتیک انرژی، جایگاه ویژه یافته است. روسیه بزرگترین منابع گاز طبیعی جهان را داراست و اقتصاد روسیه به منابع انرژی بسیار وابسته است و گازپروم 80% تولید گاز روسیه را در اختیار دارد. در طرف دیگر اتحادیه اروپا بزرگترین واردکننده گاز طبیعی در جهان است. اتحادیه اروپا سالانه حدود 150 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از روسیه وارد می کند. به منظور تجزیه و تحلیل مناقشه گازی بین روسیه و اتحادیه اروپا که بارها باعث اختلال در جریان انتقال گاز طبیعی به اروپا شده است و پیش بینی اینکه این مناقشه به کجا می انجامد از مدل گراف برای تجزیه و تحلیل مناقشات (gmcr) استفاده کرده ایم. در این پایان نامه از تعاریف پایداری نش ، ماوراء عقلانیت عمومی ، ماوراء عقلانیت متقارن ، پایداری متوالی ، پایداری حرکت محدود شده و پایداری دور اندیش استفاده شده است. تجزیه و تحلیل این مدل که بر اساس یک بازی غیرهمکارانه است، نشان می دهد که روسیه و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش وابستگی به یکدیگرند و ال ان جی نقش بسیار زیادی در امنیت انرژی اروپا خواهد داشت. همچنین اتحادیه اروپا کماکان به منابع گازی در قاره آفریقا چشم دوخته است. تداوم عرضه گاز در مسیرهای ترانزیتی برای روسیه و اروپا نیز دارای اهمیت زیادی است و معضل ترانزیت به قوت خود باقی می ماند. البته فروش زیرساخت های ترانزیتی به روسیه توسط کشورهای ترانزیتی نیز محتمل است. افزایش میزان ال ان جی در سبد گازی اروپا این فرصت را برای کشورهای تولید کننده گاز از جمله ایران فراهم می کند تا با افزایش میزان تولید ال ان جی، سهمی از بازار بزرگ اروپا را تصاحب کنند. کلید واژه: انرژی، روسیه و اتحادیه اروپا، گاز طبیعی، نظریه بازیها، مدل gmcr.