مقایسه تحلیلی رهیافتِ مرتضی مطهری، محمدباقر صدر و محمدتقی مصباح یزدی به موضوع جامعه و تاریخ در قرآن

پایان نامه
چکیده

سیطر? گفتمان مارکسیسم به مثابه یک مکتب مبارز و پیش رو، در فضای فکری و روشنفکری دهه های چهل و پنجاه جهان اسلام و ایران، پرسش ها و مباحثی را برانگیخت و گفتمان دینی و سنتی موجود را به چالش کشید. جامعه و تاریخ یکی از محورهای اساسی اندیش? مارکسیسم بود که متفکّران مسلمانی را که نسبت به فضای فکری روز آشنا و اندیشه مند بودند، برانگیخت تا به پرسش ها و مباحث مذکور پرداخته و با رجوع به منابع دینی پاسخ ها و مواضعی را تدارک بینند. از جمل? این متفکران مرتضی مطهری، محمّدباقر صدر و محمّدتقی مصباح یزدی می باشند که در رویارویی با این مکتب در مقام ارائ? دیدگاهی مبتنی بر منابع اسلامی برآمدند. کوشش های آنان در وهل? نخست، گونه ای جدید از مواجه و تعامل بی سابقه با متون دینی را ایجاب می کرد به گونه ای که معطوف به دریافت و استخراج دیدگاهی منسجم، یک پارچه و جامع از متون دینی دربار? یک پرسش و موضوع بود و به تبع آن، ره آورد نوینی به همراه داشت. روشی که این مفسران در تفسیر قرآن در پیش گرفته اند از نوع تفسیر موضوعی است. این مفسران در یافتن پاسخ سوالات به شیوه های گوناگونی عمل کرده اند. در برخی موارد، مشاهده می کنیم که این مفسران با قطعی انگاشتن آن چه در علم اثبات شده است، آیات را توجیه می کند. در برخی موارد نیز ابتدا نظریات دانشمندان را طرح نموده و سپس با تکیه بر مبانی خود، نظری? جدیدی را مطرح می کنند. در این گونه موارد شاهد دو شیو? برخورد با آیات قرآن توسط این مفسران هستیم. گاهی آیات را به وسیل? نظری? خود توجیه می کنند و گاه، با ارائ? معیارها و ملاک هایی که ریشه در مبانی و مقبولات درون دینی و برون دینی آنان دارد، دیدگاه قرآن را استخراج می کنند. اختلاف ها و شباهت هایی که این مفسران در طرح مسئله، طرح آیات و تفسیر آیات قرآن دارند، ناشی از اختلاف ها و شباهت های آنان در پیش فرض ها، میزان آگاهی از معارف دینی و بشری، انتظار از قرآن، شرایط اجتماعی و سیاسی و مبانی فلسفی، انسان شناختی و جهان شناختی است.

منابع مشابه

تعریف قضایای تحلیلی از منظر محمدتقی مصباح یزدی

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه‌پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می‌شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می‌کنیم، سپس مثال‌هایی را که وی قضیة تحلیلی می‌داند به بحث می‌گذاریم و استدلال می‌کنیم که نمی‌توان این ق...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

تعریف قضایای تحلیلی از منظر محمدتقی مصباح یزدی

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می کنیم، سپس مثال هایی را که وی قضیة تحلیلی می داند به بحث می گذاریم و استدلال می کنیم که نمی توان این ق...

متن کامل

تبیین و بررسی اصالت جامعه از دیدگاه شهید مطهری و استاد مصباح یزدی

بحث درباره اصالت جامعه و اصالت فرد، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در قلمرو فلسفه جامعه‌شناسی یا فلسفه اجتماعی است. در میان متفکران اسلامی، پیشینه این بحث را می‌توان در آرای ابونصر فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی، اخوان‌الصفا و ابن‌خلدون ملاحظه کرد. در میان اندیشمندان مسلمان معاصر نیز می‌توان از علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید محمد باقر صدر، آیه‌الله جوادی آملی و استاد مصباح یزدی نام برد. در پژ...

متن کامل

تعریف قضایای اولی از منظر محمدتقی مصباح یزدی

در میان فلاسفة اسلامی معاصر محمدتقی مصباح یزدی دارای نظریه‌ای در باب ماهیت قضایای اولی است. وی قائل است که قضایای اولی قضایایی‌اند که اولاً تحلیلی‌اند و ثانیاً مفاهیم تشکیل‌دهندة آن‌ها، معقولات ثانیة فلسفی‌اند. در مقالة حاضر ابتدا نظریة مصباح یزدی دربارة ماهیت قضایای اولی را شرح می‌دهیم و سپس با توجه به تعریف رایج از قضیة اولی نشان می‌دهیم که قضایای اولی‌ای وجود دارند که طبق نظریة وی اولی محسوب ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023