بررسی عوامل درون متنی و برون متنی موثّر در رونق و رواج رمان عامّه پسند (با تکیه بر ده رمان پرفروش معاصر)

پایان نامه ی حاضر، در چهار فصل تنظیم و تعریف شده است: فصل اوّل به تعاریف و مفاهیم کلّی و معرّفی معیارهای شناسایی رمان های عامّه پسند اختصاص دارد. پیشینه ی رمان های عامّه پسند فارسی و مراحل حضور و تحوّل این نوع آثار در ایران از دیگر موضوعات مورد بررسی در این فصل است. در پایان نیز به منظور شناخت تفاوت ها و مقایسه ی رمان های عامّه پسند فارسی با نمونه های مشابه خارجی، نگاهی گذرا به معروف ترین نویسندگان این نوع رمان در خارج از ایران داریم. فصل دوم به بررسی عوامل درون متنی موثّر در رواج این آثار اختصاص دارد که در سه بخش اصلی 1- محتوای رمان عامّه پسند ایرانی، 2- ویژگی های رمان عامّه پسند از حیث عناصر داستانی، 3- خصوصیات نثر و ویژگی های زبانی مورد تحلیل قرار می گیرند. هر کدام از این سه بخش، خود به زیرمجموعه های جزئی تر و گسترده تر تقسیم می شوند و با تکیه بر نمونه های متنی سعی در معرّفی هر چه بیشتر این آثار دارند. در بخش ساختار محتوایی، به موضوعاتی نظیر جهان بینی خاص این رمان ها، تضادهای مفهومی، پیام های اخلاقی و درون مایه های عام (نظیر فقر و اختلافات طبقاتی، جوانان و مسائل مربوط به آن ها، مشکلات معمول زندگی و مسائل عاطفی همه گیر، عشق و زنان) پرداخته می شود. بررسی الگوی عشق و هم چنین نسبت و رابطه ی زنان با رمان های عامّه پسند از دیگر موضوعات مورد بحث در این فصل است که به شکل گسترده به آن ها اشاره می شود. در بخش عناصر داستانی و ترفندهای نویسندگی نیز، تک تک عناصر سازنده ی داستان و نحوه ی استفاده از آن ها در این رمان ها و تأثیرگذاری شان در جذب مخاطب با تکیه بر شواهد متنی مورد بررسی قرار می گیرند. در پایان نیز به خصوصیات نثر و ویژگی های زبانی و ضعف ها و قوّت های آن در جذب مخاطب پرداخته می شود. فصل سوم مربوط به عوامل برون متنی موثّر در رونق و محبوبیت این آثار است. نویسندگان، ناشران و خوانندگان فعّالان اصلی فرایند تولید، توزیع و مصرف رمان های عامّه پسند هستند که در این قسمت به شکل گسترده به آن ها پرداخته می شود. نویسندگان زن، سهم مهمّی در این عرصه دارند. علاوه بر این، نوع خوانندگان از نوجوانان، جوانان، دختران و زنان و دلایل اقبال آن ها به این رمان ها و هم چنین ترفندهای ناشران و چگونگی تأثیرگذاری آنان بر بازار فروش این کتاب ها (اعم از گزینش جامعه ی مخاطبان، توجّه به ویژگی های چاپی کتاب و بالا بردن انگیزه ی خرید در مشتری، ترغیب نویسندگان در جهت نگارش این آثار و حمایت از آنان و نحوه ی توزیع) از دیگر موضوعات مورد بررسی در این فصل است. هم چنین عوامل اجتماعی و بیرونی مانند سانسور، جنگ تحمیلی و شرایط اجتماعی و روانی حاصل از آن و احتیاج به وجود سرگرمی، نبود تفریحات متنوّع، غلبه ی فردگرایی در جامعه و هنجارشکنی های عرفی، فرهنگی و جنسیّتی نیز به عنوان عوامل برون متنی، در این فصل مورد تحلیل قرار می گیرند. فصل چهارم به بررسی ویژگی های محتوایی و ساختاری ده رمان پرفروش مورد بحث این پژوهش اختصاص دارد. این رمان ها در سه تقسیم بندی، با توجّه به معیارهایی که در فصل های گذشته ارائه شد، مورد تحلیل قرار می گیرند. بخش پایانی، به نتیجه گیری این کار پژوهشی اختصاص دارد. هم چنین به دست آوردهای جانبی و مرتبط با موضوع پایان نامه نیز در انتهای پژوهش در قسمتی جداگانه اشاره شده است.