مدلسازی فواصل زمانی بین وقایع بازگشتی همراه با متغیر وابسته به زمان ذاتی در تحلیل بقا و کاربرد آن در پزشکی

در مطالعات بیماری های مزمن گاهی هر فرد امکان تجربه تعدادی پیشامد مختلف یا تجربه متعدد یک پیشامد را در زمان های مختلف دارد، این نوع بیماری ها را عودپذیر یا بازگشتی می نامند. در ارزیابی روند پیشرفت این بیماری ها، متغیرهایی وجود دارند که در طی زمان به طور تناوبی اندازه گیری می شوند و بررسی اثر آن ها در طی زمان بر پیشامد عود بیماری برای محقق بالینی از اهمیت خاصی برخوردار است. این متغیرهای وابسته به زمان به دو رده کلی تقسیم می شوند: متغیرهای خارجی و متغیرهای ذاتی. متغیرهای ذاتی که در مطالعات بالینی نشانگر زیستی نیز نامیده می شوند، برآمدی از یک فرآیند تصادفی هستند و ممکن است مقدار آن ها در هر زمان به مقادیر قبلی، متغیرهای فردی و وضعیت بیماری وابسته باشد. به دلیل اندازه گیری متغیرهای وابسته به زمان در زمان های تناوبی از پیش تعیین شده، مقادیر آن ها در زمان های دیگر در دسترس محقق نمی باشد. این مسأله در متغیرهای وابسته به زمان ذاتی مشکل ساز می شود و در این حالت تابع درستنمایی به سادگی قابل بسط نخواهد بود. در این راستا روش مدل سازی توأم پیشنهاد می شود که رابطه بین برآمدهای متفاوت در اندازه گیری های مکرر در طول زمان را در نظر می گیرد. این نوع مدلسازی که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محققین را جلب نموده است، قابلیت بررسی ارتباط تغییرات و تغییر ارتباط بین دو برآمد را دارا است. توأم سازی بین برآمدها از طریق اثرات تصادفی فردی بین برآمد صورت می گیرد و روش های عمده و مطرح در این زمینه عبارتند از روش های پارامتر مشترک و اثرات تصادفی. اما اشکال عمده این روش ها محدودیت انتخاب اثرات تصادفی است. در این رساله برآن شدیم تا همزمان با مدلبندی توأم فواصل زمانی بین پیشامدهای بازگشتی، محدودیت ذکر شده در مدل سازی توأم را با استفاده از توابع مفصل بر طرف سازیم.