بررسی حیات سیاسی و اقتصادی شهرهای فلات مرکزی در عهد ساسانی (با تکیه بر ضرابخانه ها و مهرها)

ایران میانه قلب سرزمین پهناور ایران است. این بخش از خاک کشور، دارای شاخصه ها و ویژگی هایی است که آن را برجسته کرده است. شهرهای واقع شده در ایران میانه نقش نقطه اتصال و حلقه ارتباط بین شرقی و غربی خاک ایران را بر عهده دارند. این بخش از خاک ایران در دوره ساسانی بسیار مورد توجه پادشاهان آن سلسله بوده است. شرایط جغرافیایی و موقعیت قرارگیری آن، از مهمترین مواردی بوده که هم از نظر سیاسی و هم از نظر اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی این منطقه را برجسته می کرده است. توجه ساسانیان به شهرهای ایران میانه به آن اندازه بوده که حتی در دوره اسلامی نیز در یادها باقی بوده و خاطرات آن توجهات ویژه در منایع تاریخی محلی شهرهای این منطقه حفظ شده است. شناخت و بررسی تاریخ سیاسی – اقتصادی و اجتماعی ایران باستان و جغرافیای تاریخی ایران باستان بدون توجه به تاریخ این بخش، امکان پذیر نیست. ساسانیان که تختگاه و مقر حکومتشان در غرب ایران واقع بود، برای گسترش حاکمیت خود بر نواحی شرقی ایران نیازمند به استفاده از موقعیت ویژه شهرهای ایران میانه بودند. مرزها و شهرهای آباد و مترقی شرقی کشور که همواره مورد دست اندازی بیگانگان قرار می گرفتند، تنها در صورت حمایت دولت مرکزی می توانستند امنیت خود را حفظ کنند؛ که دولت مرکزی نیز از طریق و واسطه بخش میانی ایران می توانست به نیاز بخش های شرقی کشور پاسخ دهد. توجه به ایران مرکزی ضامن پیوستگی و یکپارچگی بخش های مختلف قلمرو زیر فرمان ساسانیان بوده است.