ارزیابی وضعیت کمی و مکان یابی پارک های شهری با توجه به خدمات تفرجی و محیط زیستی با استفاده از gis (مطالعه ی موردی منطقه 8 شهر تهران)

وسعت و پراکنش مکانی بهینه پارک ها و فضای سبز شهری با توجه به رشد جمعیت شهری و نیازهای تفریح و تفرجی ساکنین شهرها، از ضروریات اصول شهرسازی است. در این تحقیق وضعیت پارک ها و فضای سبز شهری موجود منطقه 8 تهران مطالعه و بر اساس شاخص های استاندارد مطلوبیت آن ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از معیارهای اولویت بندی شده مکان یابی، نقشه شایستگی مکان-های مناسب برای توسعه پارک و فضای سبز ارائه گردید. منطقه 8 تهران دارای وسعتی معادل 1332 هکتار و جمعیتی بالغ بر 378725 نفر، شامل 3 ناحیه و 13 محله است. در این تحقیق به منظور مکان یابی مناسب برای ایجاد و توسعه فضاهای سبز منطقه، ابتدا لایه های اطلاعاتی معیارها تهیه و سپس با استفاده از توابع مختلف فازی، استانداردسازی شدند. سپس نقشه های استاندارد شده با روشwlc و با اعمال وزن هر معیار که از طریق تحلیل سلسله مراتبی (ahp) بدست آمد با هم تلفیق شدند و در نهایت نقشه شایستگی مکان های مناسب برای توسعه پارک و فضای سبز ارائه گردید. طبق نتایج بدست آمده سرانه فضای سبز این منطقه حدود 2/4 متر مربع است که عملا سرانه موجود مربوط به فضای سبز حواشی خیابان ها و بلوارها است، از این میزان سرانه تنها 67/0 متر مربع به ازای هر نفر، به پارک های منطقه تعلق دارد که این میزان با استانداردهای سرانه فضای سبز، فاصله زیادی دارد. نتایج نشان داد، زمین های با شایستگی عالی، خوب و متوسط در کاربری بایر، مناطق با جمعیت زیاد، نزدیک به راه ها و مراکز آموزشی، فرهنگی، تجاری، درمانی قرار دارند و زمین های با درجه شایستگی ضعیف و خیلی ضعیف در فاصله دورتری از کاربری های سازگار قرارگرفته اند و بیشتر در نزدیکی با مراکز صنعتی واقع شده اند. در مورد معیار ارزش زمین نیز، در مناطقی که ارزش زمین کمتر است نیز شایستگی بالا است. با استفاده از نتایج این تحقیق، می توان الگوی مناسبی جهت توسعه و بهینه سازی فضاهای سبز شهری مورد نیاز ارائه نمود.