کارآیی ضایعات آهن هضم شده با اسید به عنوان کود آهن در گیاه ذرت

کمبود آهن به صورت یک مشکل رایج، اغلب در خاک های آهکی دیده می شود. بنابراین کاربرد کود مناسب یا تغییر شرایط خاک برای رفع کمبود این عنصر، ضروری است. در این پژوهش، کارآیی دورریزهای آهن هضم شده با اسید به عنوان کود آهن در شرایط گلخانه، در دانشکده ی کشاورزی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بر روی گیاه ذرت و در یک خاک آهکی با بافت لوم شنی بررسی شد. برداشت بوته ها در دو زمان (هشت هفته و ده هفته پس از کاشت) انجام و شاخص ها و پارامترها در هر مرحله به طور جداگانه تجزیه آماری و تفسیر شدند. تیمارها شامل سه سطح آهن (5، 10 و 15 میلی گرم آهن بر کیلوگرم خاک) از منبع تراشه های آهن هضم شده در اسید، سایر دوریزهای آهن هضم شده در اسید و سکوسترین به گلدان ها اضافه شد. تجزیه واریانس داده ها، اثر معنی دار تیمارهای مختلف آهن بر تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک ساقه، برگ و اندام هوایی، میزان شاخص کلروفیل، مقدار کلروفیل a و کاروتنوئید در هشت هفته پس از کاشت و هم چنین تعداد برگ، وزن خشک ساقه، برگ، اندام هوایی و ریشه، کلروفیل کل و شاخص کلروفیل، در ده هفته پس از کاشت را نشان داد. در حالی که کاربرد تیمارهای فوق بر ارتفاع و قطر ساقه تأثیر معنی داری نداشت. هم چنین بیشتر پارامترهای رویشی با افزایش سطح آهن مصرف شده، افزایش معنی دار نشان دادند. نتایج به دست آمده نشان دادند که جذب آهن از منبع تراشه و سایر دورریزهای آهن هضم شده در اسید، مشابه تیمارهای سکوسترین بود. در بیشتر پارامترها، تیمار تراشه ی آهن هضم شده با اسید، مانند سکوسترین عمل کرد و حتی در برخی موارد، مانند غلظت آهن و وزن خشک ساقه در برداشت دوم، کارایی تراشه ی آهن هضم شده، بیشتر از سکوسترین بود. اما در مواردی از جمله غلظت آهن برگ در برداشت اول، مقدار شاخص در تیمار سایر دورریزهای آهن به طور معنی داری کمتر از دو منبع کودی دیگر بود که نشان دهنده ی کارایی بیشتر تراشه های آهن هضم شده در اسید نسبت به سایر دورریزهای آهن می باشد. کاربرد سطوح مختلف آهن موجب ایجاد اختلاف معنی دار در برخی از پارامترها از جمله غلظت آهن و روی برگ و ساقه و غلظت مس و فسفر برگ در هشت هفته و غلظت آهن برگ پیر، برگ جوان، برگ کل و ریشه، غلظت مس برگ پیر، ساقه و برگ کل، منگنز ساقه، فسفر برگ جوان و برگ پیر و غلظت منیزیم برگ جوان، در ده هفته پس از کاشت شد. هم چنین در دو زمان برداشت، کاربرد سطوح مختلف آهن موجب ایجاد اختلاف معنی دار در میزان جذب عناصر آهن، مس، منگنز و منیزیم شد در حالی که بر جذب روی و فسفر در هر دو برداشت فاقد تأثیر معنی دار بود. در بررسی همبستگی غلظت آهن برگ و پارامترهای رویشی گیاه، مقدار آهن برگ با کلروفیل a،b ، کل، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک ساقه، برگ و اندام هوایی گیاه ذرت هشت هفته پس از کاشت همبستگی معنی دار و مثبت نشان داد و در پایان دوره ی کاشت ده هفته ای نیز بین پارامتر غلظت آهن برگ و کلروفیل b، کلروفیل کل، شاخص کلروفیل، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک ساقه و اندام هوایی گیاه، همبستگی مثبت و معنی دار دیده شد.