بررسی تظاهر ژن های مرتبط با تنش سرما در ژنوتیپ های گندم و آژیلوپس با استفاده از روش real time-pcr

دمای پایین یکی از اصلی ترین عوامل محیطی است که تولید و توزیع جغرافیایی گیاهان را در سراسر جهان محدود می-کند.گیاه آژیلوپس یک گونه وحشی از خانواده گندمیان است که واجد ژن های مقاومت به سرما می باشد. در این آزمایش، 22 ژنوتیپ آژیلوپس شامل 4 گونه ae. tauschii، ae. crassa، ae. cylindrica و ae. triuncialis از نقاط مختلف ایران از موسسه بانک ژن گیاهی ملی ایران تهیه شد. در ابتدا این ژنوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی شامل پژمردگی، زرد شدن و بازیابی برای شناسایی مقاوم ترین ژنوتیپ ها امتیازدهی شدند. در مرحله بعد صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شامل نشت یونی و آلدهیدها در گونه های مقاوم آژیلوپس(ae.tauschii و ae.crassa) و گندم اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که با اقزایش تنش سرما، میزان نشت یونی و آلدهیدها افزایش یافت. همچنین مشاهده شد که گونه آژیلوپس مقاوم تر از گونه گندم است. بر اساس مشاهدات صورت گرفته و داده های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، گونه ی ae. tauschii مقاوم تر شناخته شد و یکی از ژنوتیپ های آن از استان اردبیل برای اندازه گیری بیان ژن انتخاب شد. به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در پایگاه های اطلاعاتی، طراحی 2 آغازگر(cbf و nac) از نقاط محافظت شده گیاهان جو، گندم و برنج صورت گرفت. طراحی آغازگر wcor15 از گندم و آغازگرهای cbf-d19 و 18srna نیز به ترتیب از گندم و آرابیدوپسیس انتخاب شدند. سپس بیان این ژن ها تحت تنش یخ زدگی(4-درجه سانتی گراد)، با روش real time-pcr اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که ژن های cbf و cbf-d19 در زمان 6 ساعت و ژن های nac و wcor15 در زمان 24 ساعت بیشترین میزان بیان را داشت.