مطالعه پلی فنل های پوست، دانه و هسته انار و ارتباط آنها با رنگدانه های میوه

انار یکی از غنی ترین منابع ترکیبات زیست فعال بوده که مصارف فراوانی در تغذیه، صنعت و مواد دارویی داشته و قدمت استفاده از آن در طب سنتی به قرن ها پیش بازمی گردد. انار حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات فنلی می باشد که خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد سرطان ، ضد تصلب شرایین و زیست تغذیه ای بسیاری از آنها شناخته شده است. آنتوسیانین ها بعنوان زیر گروهی از فلاونوییدها (از گروه ترکیبات فنلی) عامل بوجود آورنده رنگ پوست و بخش خوراکی میوه انار می باشند. در تحقیق حاضر تفاوت میزان محتوای مواد فنلی 23 واریته انار با رنگ های قرمز، سیاه و سفید جمع آوری شده از دو استان یزد و اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد فنلی پوست و هسته توسط دستگاه سوکسله و حلال متانول استخراج و مقدار آن مطابق روش فولین سیو-کالتو (بر اساس محلول استاندارد تانیک اسید) سنجیده شد. برای آنالیز تجزیه واریانس و مقایسات میانگین داده ها از نرم افزار sas.v.8 و آزمون lsd استفاده شد. میزان مواد فنلی پوست و هسته به ترتیب بین mg/g 1/176-37 و mg/g 456/2-844/0 (در ماده خشک) و در آب انار بین mg/ml 8/3-95/0 در ارقام و رنگ های مختلف در نوسان بود. بیشترین میزان مواد فنلی در آب و عصاره پوست و هسته به ترتیب مربوط به ارقام پوست سفید ایلام، پیازی قصر شیرین (پوست قرمز) و شیرین پوست سیاه یزد بود. عدم رابطه مستقیم بین رنگ پوست و مواد فنلی بخش های مختلف میوه یکی از نتایج این تحقیق می باشد. نتایج نشان دادند که عصاره پوست دارای 64 برابر مواد فنلی در مقایسه با عصاره هسته می باشد. ترکیبات آنتوسیانینی پوست ارقام انار نیز پس از استخراج با متانول اسیدی توسط تکنیک های کروماتوگرافی لایه نازک (tlc)، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) با استفاده از آشکار ساز dad و طیف سنجی جرمی آنالیز گردید. از میان 21 حلال مورد آزمایش برای جداسازی آنتوسیانین ها بر روی صفحه tlc، حلال بوتانل: اسید فرمیک: آب: هگزان به نسبت (40: 15: 40: 5) بعنوان بهترین حلال شناخته و مورد استفاده قرار گرفت. توسط تکنیک tlc رنگدانه قابل مشاهده ای از نمونه های پوست سفید یافت نشد، در حالیکه ارقام پوست سیاه و پوست قرمز حاوی مقادیر زیادی از مشتقات سیانیدین و پلارگونیدین بودند. علاوه بر آن در ارقام پوست سیاه علاوه بر ترکیبات فوق، مشتقات دلفینیدینی نیز یافت شد که بر طبق منابع موجود تاکنون، وجود این ترکیبات در دیگر رنگ های پوست انار گزارش نشده است.