آسیب شناسی برنامه های پژوهش محور در مراکز سازمان (با رویکردی به تولیدات سیمای مرکز مازندران در سال 1388 )

صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از آن جهت که به تعبیر حضرت امام خمینی (ره) یک دانشگاه عمومی است، نیاز به تحقیقات بنیادی دارد و از آن جهت که یک ساختار خدماتی با وظایف مهم فرهنگی دارد، نیاز مبرم به پژوهش های کاربردی احساس می شود. پژوهش هایی که نتایج آن قابل استفاده برای همه دست اندرکاران تولید و برنامه سازی برای تولید پیام و محصول فرهنگی در صداوسیما باشد.فرآیند تحقیق در تلویزیون به نحوی است که با تولید آمیخته است یعنی تولید با تحقیق شروع می شود و تا پایان تولید و حتی پس از ارائه و پخش دست آوردهای آن باز هم تحقیق در کنار تولید ادامه دارد و در هر مرحله از کار، تحقیق، پشتیبان محتوا و یاور تولید است. از طرفی سال هاست که پژوهش به صورت یکی از ارکان اصلی در تولیدات تلویزیونی شبکه های مهم جهان محسوب می شود و در اکثر تولیدات خصوصاً برنامه های مستند می بایست حداقل یکی از روشهای پژوهش برنامه ای که در این پایان نامه معرفی شده است، استفاده گردد. کاربرد وسیع پژوهش در فرآیند برنامه سازی بیش از پیش اهمیت آن را آشکارمی سازد به طوری که تأثیر آن بر روی مخاطبان رسانه مورد توجه قرار می گیرد و بهره مندی آنان از تولیدات بیشتر معلوم می گردد. در بعضی اوقات هنگام مشاهده یک برنامه تلویزیونی احساس می کنیم که علیرغم نیاز به تحقیق و پژوهش کافی متأسفانه پژوهش مورد نیاز انجام نگرفته یا حداقل از هماهنگی لازم با محتوای برنامه برخوردار نمی باشد. بررسی این مقوله یعنی شناسایی لزوم تحقیق و پژوهش در برنامه های تولیدشده در مراکز سازمان زیربنای پژوهش این پایان نامه می باشد و در واقع سئوال اصلی اینجاست که آیا در فرآیند برنامه سازی سیمای مراکز صداوسیما از تحقیق و پژوهش استفاده می گردد؟ و تعامل بین پژوهش و تولید وجود دارد؟ در این پژوهش با روش مطالعه کتابخانه ای و بررسی آمار، اطلاعات و اسناد تولیدات مراکز به بررسی وضعیت تولیدات پژوهش محور مراکز (خصوصاً سیمای مرکز مازندران) پرداخته ایم. نتایج این مطالعه نشان داده است که سهم پژوهش های برنامه ای در مقایسه با تولیدات مراکز بسیار اندک می باشد و تمهیدات لازم در خصوص اهمیت این مقوله و تأثیر آن در برون داد کیفی تولیدات دیده نشده است. در این راستا به بررسی نمونه های برنامه های تولید شده در سیمای مرکز مازندران و نیز پژوهش های برنامه ای موجود در مرکز پرداخته ایم که مشخص گردید که اکثر تولیدات مرکز از انجام پژوهش های برنامه ای بی بهره اند و پژوهش های صورت گرفته نیز براساس نیازهای بخش تولید انجام نشده است و جدایی عمیق بین این دو حوزه کاملاً مشهود است و رابطه تنگاتنگ و منطقی بین تحقیق و تولید وجود ندارد. اکثر تولید کننده های برنامه ها یا بدون تحقیق و مطالعه به تولید برنامه می پردازند و یا از طریق محققین و یا کارشناسان به صورت موردی و مقطعی مطالعه نموده و برنامه تولیدمی نمایند و به ندرت از تحقیقات و دستاوردهای تحقیقی مراکز تحقیقاتی سازمان بهره می برند. در پایان پیشنهادات و راه حل هایی برای افزایش تولیدات پژوهش محور و ارتقاء ارزش های کیفی و محتوایی تولیدات تلویزیونی ارائه گردیده است.