اثرات مواد فوکوییدانی دو گونه جلبک جنس پادینا، جمع آوری شده از سواحل خلیج فارس بر بهبود زخم در موش صحرایی

فوکوییدان نوعی پلی ساکارید سولفاته طبیعی بدست آمده از جلبک های قهوه ای دریایی می باشد. به علت ساختار خاص خود، گفته می شود که دارای فعالیت های بیولوژیکی منحصر به فردی است. این مطالعه، به منظور بررسی اثر فوکوییدان روی فرایند التیام زخم در موش انجام گرفت. در ابتدا، 2 گونه جلبکی پادینا (padina tetrastromatica, padina boergesenii) از سواحل خلیج فارس جمع آوری شده، ماده فوکوییدانی آن ها تخلیص، ترکیب شیمیایی آن ها مشخص و پماد موضعی 2 درصد از هر یک تهیه گردید. این تحقیق روی 40 موش نر سفید صحرایی (سن 8-6 هفته و وزن 250-200 گرم) در 4 گروه 10 تایی تحت بیهوشی صورت گرفت. بدین صورت که ابتدا ناحیه پشت موش ها تراشیده شده و 2 زخم متقارن و کاملاً مشابه در دو طرف ستون فقرات (بصورت دایره ای به قطر 10 میلی متر با ایجاد سوختگی درجه 2 و یا برداشت پوست به صورت مربعی به ابعاد 2×2 سانتیمتر) ایجاد شدند. درمان زخم ها بصورت 2 بار در روز (هر بار 250 میلی گرم پماد داروئی روی زخم سمت راست و یا اوسرین تنها روی زخم طرف مقابل) طی 14 روز انجام پذیرفت. مساحت زخم ها در روزهای 3، 7، 10 و 14 پس از ایجاد زخم اندازه گیری شدند. جهت بررسی هیستوپاتولوژیک زخم ها، به ترتیب در روزهای 7 و 14، هر بار پس از کشتن 5 سر موش از هر گروه، از زخم ها همراه با بافت اطراف نمونه برداری انجام شد. پس از رنگ آمیزی با هماتوکسیلین-ائوزین نمونه ها تحت ارزیابی میکروسکوپی قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده، p. boergesenii میزان سولفات بیشتری (%1±6/32) نسبت به p. tetrastromatica (%1±19) داشت و میزان فوکوز آن ها به ترتیب (%29/1±72/10) و (%33/3±65/29) بود. پمادهای تهیه شده از هر کدام از جلبک ها در مقایسه با شاهد، کاهش معنی داری را در مساحت زخم نشان دادند (05/0p<). ضخامت اپیدرم و میزان هیدروکسی پرولین در گروه تیمار بیشتر از گروه شاهد بود (05/0p<). آزمایشات هیستوپاتولوژیک، پیشرفت در برخی علانم بهبود زخم شامل تشکیل مویرگ های خونی، تشکیل اپیدرم و رشته های کلاژن را مشخص کردند. با توجه به اثرات بهبود دهنده پمادهای تهیه شده، مشخص شد که جلبک های جنس پادینا جمع آوری شده از سواحل خلیج فارس، منجر به بهبود زخم خواهند شد. در این میان پماد تهیه شده از فوکوییدان p. boergesenii اثرات بهتری را نشان داد که ممکن است به دلیل میزان بیشتر سولفات آن باشد. واژه های کلیدی: پادینا، فوکوییدان، بهبود زخم، خلیج فارس