مقایسه تاثیر سیستم های آبیاری تحت فشار و سطحی بر تولید گندم آبی در استان کرمانشاه در دستیابی به توسعه پایدار

ایران در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است که آب مهم ترین تنگنای توسعه کشاورزی محسوب می شود. با توجه به این مسأله، افزایش تولیدات کشاورزی از طریق توسعه ی اراضی با محدودیت های جدی در تأمین آب مواجهه است و تنها راه پاسخ به تقاضای روز افزون غذا، بهره وری بهینه از منابع استحصال شده برای کشاورزی و تولید بیش تر در ازای مصرف کمتر آب است. یکی از راه های استفاده بهینه از آب تکنولوژی های جدید روش آبیاری از جمله روش آبیاری بارانی است که می تواند در کاهش آب مصرفی نقش به سزایی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مقایسه آبیاری بارانی و سطحی در افزایش عملکرد تولید گندم انجام شده است. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه می باشد که در دو سطح گندم کاران آبیاری بارانی و سطحی توزیع گردید. برای تعین روایی ابزار سنجش پژوهش از نظر اساتید و متخصصان مربوطه استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش آزمون با تکمیل 25 پرسشنامه از جامعه آماری مورد پژوهش صورت گرفت و ضریب آلفای کرونباخ معادل 81/0 بدست آمد. روستاهای شهرستان کرمانشاه به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید و از بین گندم کاران آبیاری بارانی، تعداد 140 نفر و گندم کاران آبیاری سطحی، 170 نفر به وسیله فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه آماری به روش طبقه ای متناسب با حجم و نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. از آزمون های آماری مقایسه میانگین دو جامعه و آزمون همبستگی متغییرها و رگرسیون لجستیک برای تجزیه و تحلیل استفاده گردید. نتایج پژوهش مشخص نمود که از بین متغیرهای مختلف، درآمد سالیانه، سطح زیر کشت، عملکرد در واحد سطح، هزینه کاشت، داشت و برداشت، هزینه برق مصرفی، میزان صرفه جویی در آب مصرفی، مقدار آب در دسترس، عملکرد بهتر کوددهی، کاهش آفات و علف هرز با آبیاری بارانی مزارع گندم رابطه ی معنی داری دارند. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل ها با استفاده از روش رگرسیون لجستیک مشخص کرد که 2/75 درصد از تغییرات متغیر وابسته ی آبیاری بارانی پژوهش توسط متغیرهای مستقل عملکرد در واحد سطح، سطح زیر کشت، هزینه کاشت، داشت و برداشت و صرفه جویی در مصرف آب مصرفی مشخص شده است.