مقایسه روشهای pmp آماری (هرشفیلد) با سینوپتیکی براساس مطالعات انجام شده در ایران

در مطالعات طرحهای کنترل و مدیریت سیلاب، عموماً برآورد حداکثر بارش محتمل که به دو روش آماری و سینوپتیکی صورت می گیرد، بسیار حایز اهمیت می باشد. هدف از این تحقیق مقایسه برآورد حداکثر بارش محتمل به دو روش آماری (هرشفیلد) و سینوپتیکی است. بدین منظور 5 حوزه از حوزه های آبریز کشور با 25 زیر حوزه که مطالعات pmp سینوپتیکی آنها در دسترس بود، انتخاب گردیده و محاسبات pmp آماری آنها به صورت نقطه ای انجام پذیرفته است. با استفاده از روش درونیابی ساده خطی، مقادیر pmp آماری سطحی 25 زیرحوزه مورد مطالعه بدست آمده و با مقادیر متناظر در مطالعات pmp سینوپتیکی مقایسه شده است. نتایج این مقایسه نشان می دهد که در تمامی موارد، روش آماری هرشفیلد دارای تخمین های بسیار بالایی نسبت به روش سینوپتیکی است. بنابراین به منظور تعدیل مقادیر pmp آماری بدست آمده، دلایل احتمالی ایجاد خطا در برآورد به روش آماری هرشفیلد مد نظر قرار گرفته است. در گام اول و به منظور آزمون این فرضیه که آیا این اختلاف فاحش می تواند ناشی از نوع روش درون یابی مورد استفاده در محاسبه مقادیر pmp باشد، از روشهای مختلف درون یابی نظیر کریجینگ، معکوس فاصله وزنی، تابع بر مبنای شعاع، همسایگی طبیعی و مثلث بندی با درون یابی ساده خطی برای محاسبه pmp آماری سطحی استفاده شد. نتایج حاصل، بهبود قابل ملاحظه ای را در کاهش خطای روش آماری نشان نمی دهد. بنابراین نتیجه گیری شد که این اختلاف نمی تواند ریشه در نوع روش درون یابی مورد استفاده داشته باشد. در گام دوم، برای هر یک از زیرحوزه های مورد بررسی، یک ایستگاه معرف انتخاب و با اعمال ضریب تعدیل سطح در مقدار pmp آماری آن، مقدار pmp آماری سطحی حوزه ها بدست آمده و با مقادیر متناظر در مطالعات pmp سینوپتیکی مقایسه گردید، نتایج نشان می دهد که این روش باعث بهبود تخمین pmp آماری سطحی به روش آماری هرشفیلد می گردد. این روش در واقع پیشنهاد یک فرایند منطقی جهت تعمیم مفهوم مقادیر pmp آماری، که ذاتاً مقادیر نقطه ای می باشند، به برآوردهای منطقه ای از pmp است. نهایتاً در گام سوم، با انتخاب یک طوفان حدی برای هر یک از حوزه های آبریز، رابطه ای میان نسبت pmp آماری به pmp سینوپتیکی با فاصله از مرکز طوفان بدست آمده است. مقادیر pmp آماری حاصل از اعمال رابطه مذکور، بسیار نزدیک به مقادیر pmp سینوپتیکی ارایه شده در مطالعات می باشد. این مطلب نشان دهنده امکان اصلاح و بهبود روش آماری هرشفیلد با اعمال ناهمزمانی وقوع pmp در ایستگاههای منطقه مورد مطالعه است.