نقش عوامل شخصیتی و طرحواره های جنسی در نارضایتی از تصویر تن

چکیده هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل شخصیتی و طرحواره جنسی در میزان نارضایتی از تصویر تن می باشد. روش: این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است. شرکت کنندگان در این پژوهش عبارت بودند از 270 نفر (135 مرد و 135 زن) از افراد 17 تا 40 ساله ساکن شهر تهران که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از پرسشنامه تصویر تن فیشر، پرسشنامه شخصیت نئو (neo-pi) و مقیاس های طرحواره جنسی زنان و مردان (آندرسون و کیرانووسکی، 1994، 1999)، مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بین نوروتیسم و نارضایتی از تصویر تن ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. بین عوامل شخصیتی برونگرایی، گشودگی به تجربه، موافق بودن و باوجدان بودن و نارضایتی از تصویر تن ارتباط منفی و معنادار وجود دارد. طرحواره جنسی کلی و عوامل شخصیتی نوروتیسم، باوجدان بودن و موافق بودن قادر به تبیین 9/26 درصد از واریانس تغییران نارضایتی از تصویر تن می باشند. نتیجه گیری: نمرات پایین در ویژگی های مثبت شخصیتی مانند برونگرایی، باوجدان بودن، موافق بودن و گشودگی به تجربه و نیز نمرات بالا در عامل نوروتیسم به همراه طرحواره جنسی ضعیف، فرد را از طریق ایجاد آسیب پذیری روانشناختی در برابر پیام-های منفی در مورد ویژگی های بدنی اش، مستعد نارضایتی از تصویر تن می نماید. طبق نظریه مقایسه اجتماعی، افراد دارای گرایش طبیعی به ارزیابی منتقدانه از خود، مهارتها، افکار و حتی ظاهر خود، در مقایسه با دیگر اعضای گروهی که در آن به سر می برند، هستند. علاوه بر این، پژوهش ها نشان می دهند که مقایسه ی اجتماعی حتی می تواند با افرادی صورت گیرد که عضو یک گروه معین نبوده و فرد هیچ گونه تعامل اجتماعی با آنها ندارد. براین اساس، شاید بتوان گفت که تبلیغات، چارچوب های اجتماعی را شکل داده و می تواند تاثیر منفی بر روی افراد در ادراک از خود، بگذارد (مارتین و پترز ، 2005). با این وجود، برخی از ویژگی های اساسی فردی می تواند فرد را در برابر چنین تبلیغاتی مقاوم سازد. طبق نتایج پژوهش حاضر، همانطور که انتظار می رفت پنج عامل بزرگ شخصیتی و طرحواره جنسی، نقش معناداری در میزان نارضایتی از تصویر بدنی افراد ایفا می کنند. مکانیزم تاثیر ویژگی های مثبت شخصیتی از جمله نمرات بالا در موافق بودن و با وجدان بودن و نمرات پایین در عامل نوروتیسم و نیز نمرات بالا در ابعاد مثبت طرحواره های جنسی، از طریق مقاوم سازی روانشناختی فرد در برابر پیام های منفی اجتماعی در ارتباط با ویژگی های بدنی او اتفاق می افتد.