بررسی تطبیقی بازنمایی روستا و مناسبات آن در آثار آل احمد، ساعدی و دولت آبادی

شناخت جامعه روستایی ایران در دوران معاصر بسیار ضروری است. معهذا این شناخت می تواند بر روی یک پدیده خاص روستایی تمرکز یابد و یا پدیده های مختلفی را به موازات یکدیگر سنجش و ارزیابی نماید. پژوهشگر می تواند ویژگی های عمومی جامعه ذکر شده را مورد بررسی قرار داده و یک تصویر کلی از وضعیت جامعه روستایی ایران به دست دهد. برای دستیابی به اهداف مورد نظر از روش های مختلف تحقیق سود جسته و از زوایا و جنبه های گوناگون به پدیده ای بنگرد. در این میان ادبیات معاصر می تواند منظر و چشم انداز مناسبی باشد تا از آن به اوضاع و احوال روستا و روستاییان بنگریم و از این طریق مفاهیم و ویژگی های عمومی حاکم به جوامع روستایی کشورمان را در دهه های گذشته شناسایی کنیم. در این پایان نامه مبنا بر این قرار داده شده است که در ادبیات روستایی ایران سه گفتمان قابل تفکیک است. گفتمان های نوستالژیک، تراژیک و بازاندیشانه. در همین راستا چهار رمان شاخص روستایی فارسی برای بررسی برگزیدیم و از طریق روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسیدیم، رمان نفرین زمین از جلال آل احمد در قالب گفتمان نوستالژیک قرار می گیرد. رمان عزاداران بیل نوشته غلامحسین ساعدی در قالب گفتمان تراژیک قرار می گیرد. رمان جالی خالی سلوچ از محمود دولت آبادی در قالب گفتمان باز اندیشانه و در نهایت رمان کلیدر نوشته محمود دولت آبادی در قابل دو گفتمان نوستالژیک و بازاندیشانه قرار می گیرد.