مطالعه و بررسی سیستم اتوبوس های تندرو (brt) با استفاده از تحلیل ارزش و شبیه سازی ترافیکی

امروزه سیستم های حمل و نقلی کارا هستند که دسترسی راحتی داشته باشند، زمان سفر در آن ها مطلوب باشد، از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشند، از نظر آلایندگی، راحتی و ایمنی مسافران و سایر شاخص های ارزیابی در سطح قابل قبولی قرار داشته باشند. دست یابی به این شاخص های مطلوب بدون در نظر گرفتن مطالعات امکان سنجی، مطالعات حین بهره برداری و اصلاحات پس از آغاز به کار سیستم بسیار مشکل است. در این نوشتار از میان سیستم های مختلف حمل و نقلی، سیستم اتوبوس های تندرو (brt) و از میان خطوط مختلف، خط یک brt تهران (آزادی به چهار راه تهرانپارس) مورد بررسی قرار گرفته است. در این خط، وضعیت سرعت، جریان اتوبوس ها، هوشمند سازی چراغ های راهنمایی تقاطع ها و اصلاح برخی از ایستگاه ها تحت ده سناریوی مختلف در نرم افزار aimsun شبیه سازی شده تا در نهایت مشخص گردد که از نقطه نظر اقتصادی اصلاح هر یک از خصوصیات وضعیت موجود چه تأثیری بر روی هزینه ها خواهد گذاشت. نتایج نشان داد که میزان کاهش زمان سفر با توجه به ارتقای سرعت اتوبوس های تندرو به 18 کیلومتر بر ساعت، در سناریوی دوم به عدد 512 ثانیه خواهد رسید، در حالی که اگر بخواهیم این کاهش زمان سفر به 932 ثانیه برسد، باید سرعت اتوبوس ها را به 18 کیلومتر بر ساعت ارتقا دهیم. همچنین میزان هزینه صرفه جویی شده در وقت مسافرین به صورت سالانه در سرعت 28 کیلومتر بر ساعت، 346 میلیارد تومان خواهد بود در حالی که این رقم برای سرعت 23 کیلومتر بر ساعت 249 و برای سرعت 18 کیلومتر بر ساعت 137 میلیارد تومان تخمین زده شده است. بنابراین اثر این کاهش هزینه، بیشتر از هزینه صرفه جویی شده در اثر کاهش مصرف سوخت خواهد بود. طبق برآوردهای انجام شده، میزان هزین? صرفه جویی شده در اثر کاهش مصرف سوخت در سناریوی هفتم و هشتم (با حذف ایستگاه ها) به ترتیب برابر 142 و 124 تومان-لیتر در هر صد کیلومتر خواهد بود در حالی که با افزایش تعداد اتوبوس ها این هزینه کاهش نیافته بلکه افزایش نیز پیدا می کند. شاخص های کیفی خط یک نیز بر اساس نظرسنجی رتبه بندی شدند تا مشخص گردد که کدام شاخص ها مقبولیت کمتری دارند و برای هر یک از آن ها راهکاری مناسب ارائه گردید.