نقد ویراستاری روزنامه ی «ایران» در سال های 1373، 76، 80 ، 84 ، 88 و90

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): اهداف: اهداف این پژوهش عبارت است از: مطالعه ی میزان پایبندی روزنامه ی ایران به اصول ویرایش زبان فارسی؛ برداشتن گامی هرچند کوچک، به منظور تهیه ی منبعی که بتواند مبنایی برای رعایت قوانین ویرایشی زبان فارسی در روزنامه ها و مجله ها باشد؛ معرفی شاخص های درست نویسی و روان نویسی در مطبوعات. روش های اجرا: روش این پژوهش اسنادی(کتابخانه ای) است و در کنار آن مطالعات میدانی نیز برای جمع آوری داده ها در بایگانی روزنامه ی ایران انجام شده است. خلاصه: پژوهش حاضر با استناد به منابع معتبر نگارشی و ویرایشی موجود، مباحث نظری و اصول نگارش و ویرایش زبان فارسی را بیان کرده و سپس با تمرکز بر روزنامه «ایران» و بررسی نوشتار آن، براساس این اصول تعریف شده، خطاهای نگارشی آن را در سالهای 1373، 76، 80 ، 84 ،88 و90 در دو بخش « نقد ویرایش صوری روزنامه ایران» و « نقد ویرایش زبانی، بلاغی و دستوری روزنامه ایران» مشخص کرده و صورت درست آنها را نیز آورده است. بدین گونه هر روزنامه نگار و ویراستار مطبوعاتی می تواند با مراجعه به این پژوهش و خواندن نمونه فراوانی از خطاهای نگارشی رایج در روزنامه ها و نشریات، از تکرار این خطاها در نوشته خود پرهیزکند. برخی از نتایج پژوهش: 1. با این که ظواهر نشان می دهد توجه به اصول نگارشی و ویرایشی زبان فارسی مدنظر متولیان روزنامه ی ایران است، در عمل رعایت این اصول جز در بخش کوچکی از ویرایش صوری اتفاق نمی افتد. 2. به نظر می رسد متولیان روزنامه ی ایران، ویرایش را در تلاش برای اصلاح غلط های تایپی و املایی خلاصه کرده اند؛ به طوری که خواننده در حین مطالعه ی روزنامه با غلط های املایی و تایپی بسیار کمی مواجه می شود. 3. تنها توجه ملموس روزنامه به ویرایش زبانی، تلاش اغراق آمیز برای کاربست واژه های فارسی یا عربی به جای واژه های غربی در سال های آغازین روزنامه است که این تلاش نیز در همان سال های آغازین رها می شود و ادامه نمی یابد. البته، اگر این تلاش به صورت متعادل تر و منطقی تری ادامه می یافت، شاید از نفوذ سرسام آور واژه های غربی به نوشته های این روزنامه جلوگیری می کرد. 4. به نظر می رسد تراکم مطالب، فرصت اندک و شتاب در آماده کردن نوشته ها برای چاپ، از عوامل اصلی بی توجهی به اصول نگارشی و ویرایشی زبان فارسی در روزنامه ی موضوع پژوهش باشد. 5. تغییر در هیئت تحریریه یا مدیریت روزنامه، در افزایش توجه روزنامه به اصول نگارشی و ویرایشی موثر نبوده است، جز در سال 76 که با تغییر مدیریت روزنامه، ستون «زبان فارسی، ویرایش و پالایش» نیز از صفحه ی آخر روزنامه حذف شد و ستونی نیز با این موضوع به جای آن جایگزین نشد و بدین گونه نماد توجه روزنامه به اصول نگارشی و ویرایشی از روزنامه رخت بربست؛ 6. گذشت زمان در افزایش توجه روزنامه به اصول نگارشی و ویرایشی چندان تأثیری نداشته است، جز توجهی که در نگارش املای همزه، جدانویسی و پیوسته نویسی برخی از واژه ها و اعمال نیم فاصله در موارد لازم در سال های آخر مورد نظر پژوهش احساس می شود.