اثر شرایط غرقاب بر رشد، مرفولوژی و فیزیولوژی نهالهای ون و بلندمازو

به منظور بررسی تغییرات فیزیولوژی و مورفولوژیکی نهال های بلندمازو (quercus castaneifolia) و ون (fraxinus excelsior) در پاسخ به تنش غرقابی، آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سه رژیم غرقابی (غرقابی دائم، غرقابی دوره ای و تیمار شاهد) و دو تیمار هرس ریشه (ریشه هرس شده و نشده) به مدت 120 روز انجام شد. تاثیر توام رژیم غرقابی و هرس ریشه فقط روی زنده مانی، ارتفاع، زیست توده برگ و هدایت روزنه ای نهال های بلندمازو معنی دار بود. بزرگترین اندازه ارتفاع و هدایت روزنه ای در نهال های با ریشه هرس شده و بزرگترین میزان زیست توده برگ در نهال های با ریشه هرس نشده شاهد مشاهده شد. بلندمازو در شرایط غرقابی دوره ای عملکرد مناسب تری از لحاظ پارامترهای مورد بررسی نسبت به شرایط غرقابی دائم داشت. در شرایط غرقاب دائم زنده مانی، رویش ارتفاعی، زیست توده ساقه، پتانسیل آبی، کربن آلی و فسفر، پتاسیم و منیزیم کل برگ نهال های هرس شده بلندمازو کاهش بیشتری نسبت به نهال های هرس نشده داشت. رویش قطری نهالهای ون در شرایط غرقابی افزایش یافت طوری که بیشترین میزان آن در نهال های غرقابی تناوبی هرس نشده و کمترین آن در تیمارهای شاهد رویت شد. زیست توده قسمت های مختلف اندام نهال های ون تحت تنش غرقابی کاهش یافت. تعداد ریشه های نابجا در نهال های تیمار غرقابی دوره ای بیشتر از نهال های تیمار غرقابی دائم بود. در نهال های ون پارامترهای فیزیولوژیک، اغلب متغیرهای مورفولوژیک، کربن آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم کل در شرایط غرقاب کاهش یافتند ولی در تیمارهای هرس شده و هرس نشده ریشه اختلاف نداشتند. نهال های بلندمازو در شرایط غرقابی تناوبی برتری قابل ملاحظه ای نسبت به نهال های ون در اکثر پارامترهای اصلی مورد مطالعه در این تحقیق داشت. در تیمار غرقابی دائم تفاوتی که نشان از برتری مطلق یک گونه باشد مشاهده نشد. هرس ریشه تنها در شرایط غرقاب دائم باعث کاهش برخی از متغیرهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شده است. در آزمایشی جداگانه روی نهال های دو ساله هر دو گونه با تیمارهای غرقابی دائم، غرقابی کوتاه مدت و شاهد مشاهده شد که غرقابی باعث کاهش پارامترهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک نهال های دو گونه شد طوریکه این کاهش در تیمار غرقابی دائم به مراتب بیشتر از تیمار غرقابی کوتاه مدت بوده است. بنابراین، ممکن است توصیه شود که به منظور حمایت از این دو گونه، احیای عرصه هایی که در حالت غرقاب دائم قرار می گیرند ریشه نهال ها با شدت-های بیش از 40% طول ریشه اولیه هرس نشود. اگرچه، ممکن است در محیط های غرقابی دوره ای مشکلی در رویش نهال های با ریشه هرس شده ایجاد نشود با این وجود، بهتر است از نهالهای ریشه هرس نشده استفاده گردد. استمرار مطالعه در سالهای متوالی به وسیله سایر محققان می تواند یافته های این تحقیق را ترقی دهد.