مقایسه ی اثرات ضد میکروبی نانوذرات (نقره، مس و روی) در کنترل بیماری پوسیدگی پی تیومی خیار و رشد برخی از باکتری های آنتاگونیست در شرایط گلخانه

پوسیدگی ریشه و طوقه خیار یکی از مهم ترین و رایج ترین بیماری های گیاهی در جهان و ایران است. با توجه به روند رو به رشد استفاده از نانوذرات در تولید محصولات مختلف زراعی، مطالعات درخصوص چگونگی تولید وکاربرد آن ها، در سال های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از آنجا که به تبیین اثرات سو آن ها در محیط زیست و نقش آن ها در تهدید سلامت میکروارگانیسم های مفید کمتر پرداخته شده است. تحقیق حاضر کمکی به روشن نمودن اثرات مقایسه ای کاربرد نانوذرات مس، روی و نقره در روی رشد و یا کنترل یکی از پاتوژن های مهم خاکزاد ریشه ی گیاهان و همچنین باکتری های مفید و آنتاگونیست های غالب در ناحیه ی رایزوسفر گیاهان میزبان در پاتوسیستم های گیاهی خواهد بود. در این تحقیق اثرات ضدمیکروبی تعدادی از نانوذرات نقره، روی و مس، علیه بیماری پوسیدگی ریشه خیار ناشی از قارچ pythium و احتمال استفاده ازآن به عنوان ترکیبات کنترل کننده این بیماری مورد بررسی قرار می گیرند. و همچنین اثرات ضدمیکروبی این ترکیبات در شرایط in vitro و in vivo بر روی رشد تعدادی از باکتری های آنتاگونیست ناحیه ریزوسفر خیار مورد مطالعه قرار می گیرند. در طی این تحقیق نمونه های دارای علائم پوسیدگی ریشه پی تیومی از مزارع و گلخانه های تحت کشت خیار جمع آوری شد. قطعات ضدعفونی شده از ریشه های آلوده خیار بر روی محیط کشتcma حاوی آنتی بیوتیک قرار داده شدند. بر اساس ویژگی های مرفولوژیکی بر روی محیط کشت اختصاصی، گونه pythium aphanidermatum شناسایی شد. در تست های آزمایشگاهی اثرات بازدارندگی نانوذرات شامل (روی، مس، نقره و مخلوط روی و مس ) با غلظت-های (صفر، 25، 50، 75 و 100) پی پی ام روی نرخ رشد میسلیومی، تولید زئوسپور، ااسپور و تولید توده میسلیومی قارچ بررسی شد. نتایج نشان داد که عمده اثرات بازدارندگی از غلظت های 75 و 100 پی پی ام در تمامی تیمارها به دست می آید. همچنین بیشترین بازدارندگی مربوط به تیمار مس و مخلوط روی و مس در مقایسه با دیگر تیمارها بود. با توجه به ویژگی های فنوتیپی و آزمون های انجام گرفته بر روی استرین های مورد بررسی در باکتری های جدا شده از ناحیه ریزوسفر ریشه خیار، تنها جنس bacillus به عنوان باکتری آنتاگونیست جدا شده از ناحیه ریشه مورد شناسایی قرار گرفت. با افزایش غلظت نانوذرات، اثرات بازدارندگی از رشد در جدایه ها افزایش یافت. میزان اثرات بازدارندگی از یک جدایه تا جدایه دیگر متفاوت بود. اما به طور مقایسه ای، بیشترین میزان تاثیر بازدارندگی از رشد باکتری ها، در تیمار نانوذرات روی نسبت به نانوذرات مس و نقره مشاهده شد. در آزمایشات گلخانه ای، نانوذرات مس به خوبی شرایط آزمایشگاهی توانستند بیماری بوته میری را در گیاه خیار کنترل کنند. همچنین نانوذرات نقره، در غلظت 100 پی پی ام و نانوذرات روی، در غلظت 75پی پی ام کنترل موثری داشتند. نتایج آزمایشات گلخانه ای نشان داد که تاثیر این نانوذرات زمانی بهتر است که آن ها در روش قبل از تلقیح شبه قارچ پی تیوم به کار برده شوند. بر اساس نتایج بدست آمده از مجموع آزمایشات گلخانه ای و شرایط آزمایشگاهی و با عنایت به هزینه های تولید کمتر نانوذرات اکسید مس وکاهش خاصیت ضد باکتری آن، به نظر میرسد که کاربرد این نانوذرات (اکسید مس) جهت کنترل پوسیدگی پی تیومی ریشه خیار نسبت به موارد دیگر قابل توصیه تر می باشد.