بررسی تاثیر لگدکوبی و چرای دام بر تخریب خاک و پراکندگی مکانی فرسایش با رویکرد glasod( مطالعه موردی : حوضه آبخیز راونگ، استان هرمزگان )

در همه کشورهای دنیا جمعیت های روستایی وابسته به زمین می باشند و همین وابستگی انسان به زمین وقتی توام با استفاده های بی رویه و غیر اصولی از منابع طبیعی همچون خاک گردد موجبات بروز تخریب را فراهم می نماید. تخریب خاک به معنی کاهش در میزان تولید بالقوه و بالفعل خاک و یا کاهش در بهره دهی خاک در اثر عوامل طبیعی یا غیر طبیعی همچون استفاده های بی رویه انسانی می باشد. از سالیان گذشته، همواره مطالعات بسیاری در اکثر کشورهای دنیا در خصوص تاثیر چرای دام و آثار لگد کوبی آن بر ویژگی های فیزیکی خاک مانند وزن مخصوص، مقاومت مکانیکی، درصدتخلخل، نفوذپذیری و فرسایش خاک صورت گرفته است. حوضه آبخیز راونگ از جمله حوضه هایی است که به جهت قرارگیری در منطقه خشک، ویژگی های مناطق فقیر از نظر پوشش گیاهی را به لحاظ کمبود ریزش های جوی داراست و این معضل زمانی تشدید می شود که خشکسالی های طولانی (طی 15 سال گذشته) حوضه ذکر شده را به یکی از فقیرترین حوضه های جنوب کشور از نظر پوشش گیاهی تبدیل کرده است. اقتصاد غالب مردم ساکن در حوضه مورد مطالعه مبتنی بر کشاورزی نیمه مدرن و دامپروری سنتی می باشد و اغلب گله های آنها شامل دام های کوچک (بز و گوسفند) بوده که به واسطه چرای آزاد باعث نابودی پوشش های گیاهی و تخریب خاک یکی از دلایل اصلی فرسایش در حوضه می باشد. طبق ساختار گلاسود، تخریب خاک ناشی از فعالیت های انسانی به دو گروه اصلی تقسیم بندی می شوند که شامل، تخریب در اثر جا به جایی خاک از طریق آب و باد و تخریب درونی خاک از طریق زوال ویژگی های خاک است. که در مطالعه حاضر با انجام آزمایش های شیمیایی و فیزیکی بر روی نمونه های خاک منطقه، میزان هدایت الکتریکی، آهک، اسیدیته خاک، نفوذ پذیری و تراکم خاک تعیین شد و همچنین با بازیدهای میدانی و تعیین میزان فرسایش خاک و همچنین تهیه نقشه تراکم دام منطقه مشخص شد که مهم ترین عامل موثر در تخریب خاک حوضه مورد مطالعه بر اساس رویکرد گلاسود، کاهش نفوذپذیری و افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک در مناطق با تراکم دام بالا است و همچنین با توجه به نتایج مطالعه حاضر، حدود 70% حوضه در معرض تخریب قرار گرفته که بر اساس فاکتورهای انسانی موثر بر تخریب خاک بر اساس رویکرد گلاسود، فاکتور چرای بی رویه دام مهمترین فاکتور تخریب در حوضه مورد نظر می باشد.