بررسی اثرات تحقیق و توسعه(r&d)بر تجارت (با رویکرد اقتصاد دانش محور)

اهمیت روز افزون دانش در دنیای جدید تمام ابعاد زندگی بشر را دگرگون کرده است. صنایع و تولیدات کشورهای توسعه یافته به طور روزافزون تحت قیود حاکم بر دنیای جدید، با به کارگیری تکنیک های تولیدی پیشرفته تر عرصه را برای رقابت کشورهای در حال توسعه تنگ تر کرده است. تحقیق و توسعه به عنوان یکی از مهمترین عوامل در تولیدات یک کشور نقش ایفا می کند. آمارهایی که سازمان ها برای تحقیق و توسعه اختصاص می دهند، می تواند وضعیت یک صنعت، درجه رقابت و جذب پیشرفت های فناورانه را بیان کند. عملکرد تجاری یک کشور در فناوری برتر بیانگر وضعیت رقابت پذیری آن کشور است. یکی از سنجه های مهم در این زمینه، بررسی جایگاه تحقیق و توسعه در تولیدات آن کشور است. این شاخص می تواند در سطح ارزیابی های بخشی یا تولیدی به کار رود. اثرگذاری تحقیق و توسعه از مجراهای اصلی ارزش افزوده، هزینه مبادله،رقابت، مزیت رقابتی، بازاریابی و سودآوری و رقابت پذیری، امکان افزایش درآمد صادرات را برای یک کشور فراهم می آورد. از این رو هدف این پژوهش بررسی اثر تحقیق و توسعه بر تجارت در قالب یک مدل جاذبه و ارائه راهکارهایی برای افزایش درآمدزایی بخش صادراتی کشور است. از این رو با بهره گیری از روش پانل دیتا اثر هزینه های تحقیق و توسعه بر تجارت برای منتخب کشورهای oecd، و کشورهای آسیایی مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج این پژوهش علاوه بر تایید مبانی نظری در مدل جاذبه که همان رابطه عکس بین صادرات دو جانبه و فاصله جغرافیایی دو کشور است، بیانگر رابطه مثبت و معنادار بین افزایش هزینه های تحقیق و توسعه بر صادرات کشورهای عضو oecd است و عدم رابطه معناداری بین افزایش هزینه های تحقیق و توسعه بر صادرات کل کشورهای منتخب آسیایی است. در حالی که هزینه های تحقیق و توسعه بر صادرات صنایع با فناوری برتر در این کشورها اثر مثبت و معناداری دارد.