ردیابی توکسین deoxynivalenol حاصل از fusarium graminearum در برخی از ارقام تجاری گندم

چکیده سیزده جدایه fusarium graminearum عامل بلایت فوزاریومی سنبله گندم، جمع آوری شده از مناطق شمالی کشور (گرگان، ساری، کلاردشت و مغان) جهت بررسی میزان تولید توکسین don))deoxynivalenol به محیط کشت جو منتقل شدند و استخراج توکسین به دو روش ( ueno, 1987و hongxiang et al., 2009) صورت گرفت. مقدار توکسین تولید شده در جدایه ها با آزمون الایزا مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که تمامی نمونه ها قادر به تولید توکسین don بودند ولی مقدار این توکسین در جدایه های مختلف متغیر بود. جدایه های 4 و 5 جدا شده از ساری و جدایه 8 از گرگان و 11 از مغان بیشترین میزان don را تولید کرده اند. همچنین شدت بیماریزایی جدایه ها در ارقام حساس فلات و موروکو در گلخانه تعیین شد و نتایج نشان داد که جدایه شماره 4 و 5 و 6 بالاترین و جدایه های 7 و 9 و کمترین شدت بیماریزایی را داشتند. مقایسه نتایج آزمون بیماریزایی و نتایج آزمون الایزا نشان داد که جدایه های شماره 4 و 5 که دارای بیشترین شدت بیماریزایی بودند میزان don بالایی تولید کرده و جدایه 6 با وجود بیماریزایی بالا، غلظت توکسین کمی داشت. بنابراین می توان گفت که توکسین سبب شدت بیماریزایی می شود ولی در شرایط مزرعه و گلخانه تنها فاکتور بیماریزایی نیست. همچنین 33 خوشه آلوده از مزارع آلوده (گرگان، ساری و مغان) جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت در تمامی این نمونه ها نیز توکسین don با غلظت های مختلف ردیابی گردید. در این تحقیق آزمون الایزا به خوبی توانست توکسین don تولید شده در جدایه ها را حتی در مقادیر بسیار کم ردیابی نماید و همچنین میزان غلظت توکسین با استفاده از منحنی استاندارد محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که آزمون الایزا روشی بسیار مفید و قابل اعتماد برای ردیابی توکسین حتی در مقادیر بسیار کم می باشد. واژه های کلیدی: deoxynivalenol ، توکسین، الایزا، گندم، fusarium graminearum