نقد و بررسی شهودگرایی اخلاقی کلاسیک: «با تأکید بر آرای جورج ادوارد مور و دیوید راس»

شهودگرایی اخلاقی مجموعه نظریاتی است که در تاریخ فلسفه پیشینه ای کهن دارد. اما با کتاب «مبانی اخلاق» مور در آغاز قرن بیستم روایت جدیدی از آن در فلسفه اخلاق صورت بندی شد. به طور کلی درباره صورت خاصی از شهودگرایی که بازتابنده فهم متعارف اخلاقی است توافق وجود دارد. و این امر ناشی از پیش فرضی است که شهودگرایان به آن باور دارند: شهود. مور و راس نماینده شهودگرایی کلاسیک اخلاقی هستند. مطابق با نظر مور، اگر مفهومی چون «خوبی» را با یک خصوصیت طبیعی تعریف کنیم، همواره با پرسش گشوده ای مواجه هستیم که از خوبی خود آن خصوصیت سوال می کند. مور این نحوه استدلال را «استدلال از راه پرسش گشوده» می نامد و با آن درصدد طرد هر نوع طبیعت گرایی است؛ بنابر نظر مور، در هر تعریف طبیعت گرایانه ای از مفهومی مانند «خوبی» ما با یک مغالطه روبه رو هستیم؛ که مور نام آن را «مغالطه طبیعت گرایانه» می نهد. از نظر مور، معنای مفهوم «خوب» بدیهی، غیرقابل تعریف، و قائم به خود است. او معتقد است که خصوصیات اخلاقی در جهان خارج و مستقل از ما وجود دارند و اگرچه شبیه هیچ یک از خصوصیات طبیعی نیستند، اما بخشی از اسباب و اثاثیه جهان محسوب می شوند. او راه کشف آن ها را شهود می داند. شهود مدنظر مور و راس شهودی است: بدیهی، غیراستنتاجی، و خطاناپذیر. بر همین مبنا، انتقادات بسیاری به نظریه شهودگرایی کلاسیک مور و راس وارد شده است. اهتمام ما در این پایان نامه در جهت تبیین و بررسی شهودگرایی کلاسیک مور و راس است. در مجموع با وجود نقدهایی که به دستگاه اخلاقی راس می توان وارد کرد، مدل اخلاقی او می تواند کارآمد باشد، زیرا نگاهی تکثر گرایانه به اخلاق دارد و آرای او با شهودهای ما بیش تر سازگار است. علاوه بر این، راس نگاهی وظیفه گرایانه دارد و می کوشد سنت وظیفه گرایانه را با سنت نتیجه گرایانه جمع کند. به طور کلی، روح حاکم بر فلسفه راس در حوزه اخلاق عملی تر است و آراء او مدل خوبی برای تنظیم مناسبات و روابط در حوزه اخلاق است. و توان آن را داراست که در سیاق های مختلف با کمک شهودهای اخلاقی به کار گرفته شود تا ما را به داوری اخلاقی موجه برساند. کلید واژه ها: شهودگرایی اخلاقی، بدیهی، اخلاق وظیفه گرا، جورج ادوارد مور، دیوید راس.