بررسی و تحلیل نقش محدوده های شهری در کنترل و هدایت توسعه شهری در تهران

گسترش بی رویه شهرها باعث بروز معضلاتی چون رشد ابعاد کالبدی شهرها، پدیدار شدن اشکال متنوعی از سکونتگاههای بزرگ حاصل از رشد پراکنده رویی شهری و تداوم ساخت و ساز در زمینهای آسیب پذیر و یا مستعد توسعه پیرامون شهرها شده است. به همین خاطر محدوده های شهری به عنوان سیاستهای مهار شهری، که معمولا بخشی از راهبردهای مورد استفاده در زمینه برنامه ریزی کاربری زمین، منطقه بندی و تفکیک زمین در مدیریت رشد، را تشکیل می دهد که جهت جلوگیری از گسترش ناخواسته و نابهنجار شهری، توسعه آینده شهر را درون یک خط یا پهنه درنظر می گیرد. این عمل از طریق مدیریت آگاهانه فرایند رشد با تدوین قوانین توسعه، تملک عمومی زمین و... باعث حفاظت از فضای باز، زمین های کشاورزی، باغها و نواحی حساس زیست محیطی، ارائه خدمات شهری بطور مطلوب با استفاده از سیاستهایی چون کمربندهای سبز، مرزهای رشد و خدمات شهری عملی می گردد. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش محدوده های شهری در کنترل و هدایت توسعه شهری در تهران می باشد. روش بررسی تبینی بوده و بر مطالعات کتابخانه ای و سند گزینی، تحلیل های محتوایی متکی بوده است. بررسی ها نشان می دهد که نظام مدیریت توسعه شهری تهران از دو نقش ممانعت از توسعه با تعیین کمربند سبز و نقش کنترل و هدایت توسعه با تعیین محدوده و حریم شهر به صورت همزمان در محدوده های شهری بهره جسته است. ولی با تداوم چالش های مذکور نتوانسته نقش خود را جهت دستیابی به توسعه موزون به خوبی ایفا کند. وجود محدوده ها هر چند با وجود ضعف ها و نارسایی در اجرا و تحقق پذیری خود روبرو بوده اند اما در جهت کنترل و هدایت توسعه شهری نسبتا موثر بوده است.