بررسی تاثیر گرد و غبار بر باردهی (وزن زنده، کلروفیل a و کلروفیل فلوئورسنس) برخی گونه های گیاهی

طوفان های گرد و غبار یکی از متداول ترین واقعه های طبیعی می باشند که معمولاً در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین رخ می دهند. در کشور ایران مناطق غرب و جنوب از این واقعه مستثنی نیستند. این واقعه مانند دیگر پدیده های طبیعی اثرات متنوعی بر اکوسیستم دارد. یکی از این تأثیرات مهم، تاثیر بر گیاهان به ویژه گیاهان زراعی است. این مطالعه به بررسی نقش انباشت گرد و غبار بر جنبه های مختلف باردهی گیاه شامل وزن خشک، محتوای کلروفیلa و b، کارایی فتوسنتزی، کارایی بالقوه فتوسنتزی و میزان انتقال الکترون پرداخته است. برای شبیه سازی این واقعه، از دستگاه تولید کننده گرد و غبار استفاده شد و گیاهان در معرض شیبی از غلظت گرد و غبار به صورت تیمار اول (5/0)، تیمار دوم (1) و تیمار سوم (5/1) گرم بر متر مکعب با بازه زمانی 7 روزه قرار گرفتند. گونه های مورد آزمایش، عدس الملک، ریحان، کوکب، تربچه و جعفری پاکوتاه بود. نتایج حاصل نشان داد که در تیمار 5/1 گرم بر متر مکعب میزان رشد ساقه و وزن خشک ساقه، بیشترین کاهش را نشان داد. کاهش در فلوئورسنس کلروفیل نیز در گلدان های در معرض میزان 5/1 گرم بر متر مکعب گرد و غبار، بیشترین کاهش را نشان داد. انباشت گرد و غبار بر سطح گیاهان باعث مسدود شدن روزنه ها و کاهش تبادل گازی در گیاه شده است که منجر به کاهش فعالیت فتوسنتزی و افزایش تنفس نوری شده است. اما، طول ریشه و وزن خشک ریشه در مقایسه با شاهد کاهش کمتری را نشان داده بود. نتیجه گیری کلی، با افزایش غلظت گرد و غبار رشد گیاه و فعالیت فتوسنتزی کاهش بیشتری را نشان می دهد. گیاه جعفری پاکوتاه بیشترین کاهش میزان کلروفیل و فلوئورسنس کلروفیل را در بین گونه ها داشت. همچنین از نظر کاهش در میزان رشد ساقه و ریشه بیشترین کاهش مربوط به همین گونه بود. در حالی که کمترین کاهش در میزان رشد و فعالیت فتوسنتزی مربوط به گیاه عدس الملک بود.