نسبت نقوش هندسی تکرار شونده منبرهای چوبی با مفاهیم نمادین در هنر اسلامی

جایگاه ویژه منبر به عنوان نمادی فرهنگی از هنراسلامی، در برگزاری خطبه، ضرورت پژوهشی ژرف را ایجاب می کند. بخش عمده ای از تحقیقات انجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن است و بخش کوتاه تری به ویژگی های زیبایی شناختی و نوع مصالح به کار رفته در آن پرداخته اند. در این میان، نیاز به بررسی نقوش اسلامی به کار رفته در منبرها، که مهم ترین پیام تصویری را به مخاطب القا می کند، خود را آشکار می سازد. این پژوهش بر آن است، تا با بررسی نقوش هندسی مورد استفاده بر روی منبرهای تاریخی مساجد شاخص اصفهان، به نوعی دسته بندی و گونه شناسی نقوش به کار رفته در این منبرها دست پیدا کند و میزان در هم آمیختگی این نقوش را با مفاهیم نمادین آشکار سازد. بدین ترتیب نتایج حاصله می تواند در معرفی ارزش های نهفته این عضو مهجور مساجد، مورد استفاده واقع شود و روال بدست آمده می تواند ابزاری هدفمند برای آشنایی و دسته بندی سایر تزیینات هندسی چوبی باشد. در بدست آوردن یافته های این پژوهش، به روش تحلیلی- مقایسه ای؛ از سویی، بررسی اسناد مکتوب و تجزیه و تحلیل کمی آن ها صورت گرفته و از سویی دیگر، صحبت با استادکاران و برداشت های محلی(تحقیق میدانی)، نتایج تحقیق حاصل می شود. نکته قابل توجه این است که در کنار تحقیق کیفی میدانی و بررسی هندسی نقوش، این پژوهش به نقد و بررسی آراء صاحب نظران مختلف که در حوزه مطالعات نظری در این زمینه اظهار نظر کرده اند، می پردازد. در ضمن منظور از مساجد شاخص در این تحقیق مساجد سید، جامع عتیق، حکیم، شاه عباس وآقانور که همگی در شهر اصفهان هستند. با بررسی های انجام شده مشخص شد که در انتخاب نوع چوب، نقوش به کار رفته و قاب بندی اجزای تزئینی مشابهت های شکلی آشکاری می توان دید که مبین معنایی واحد(با توجه به نقش و کارکرد واحد)برای این عنصر اصلی و لاینفک مسجد است