بررسی زمین شناسی اقتصادی منطقه کلجار با تأکید بر زون های سولفیدی

محدوده مورد مطالعه در 8 کیلومتری جنوب غرب مرند، بخش مرکزی ارتفاعات میشو از توابع استان آذربایجان شرقی، در اطراف روستای کلجار واقع شده است. مجموعه مافیک و اولترامافیک میشو متعلق به زمان پس از پرکامبرین و پیش از هرسینین می باشند. بخش مافیک میشو دارای طیف ترکیبی گابرونوریت، تروکتولیت و الیوین گابرونوریت بوده و بخش اولترامافیک دارای ترکیب هارزبورژیت تا لرزولیت می باشد. آنالیز میکروپروپ کانی های اصلی در نمونه های مافیک (گابروها) نشان می دهد که پلاژیوکلازها از نوع آنورتیتی تا بیتونیتی، الیوین ها عمدتاً از نوع کریزولیت، اورتوپیروکسن ها دارای ترکیب انستاتیتی، کلینوپیروکسن ها دارای ترکیب دیوپسید و آمفیبول ها در محدوده ای از چرماکیت و هورنبلند چرماکیتی قرار می گیرند. ژئوترموبارومتری با استفاده از روش های مختلف (دما - فشارسنجی بر اساس اکسیدهای al2o3 و tio2 کانی آمفیبول، پلاژیوکلاز - آمفیبول و opx – cpx) دمای 700 تا 900 درجه سانتی گراد در فشار 8- 7 کیلوبار برای بخش های مافیک (گابروها) به دست داده است. ماگمای سازنده توده مافیک منطقه دارای سرشت تولئیتی می باشد. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که این سنگ ها مشابه مجموعه قوس اقیانوسی بوده و در محدوده جزایر قوسی و nmorb جاگیر شده اند. در نمودار عنکبوتی عناصر خاکی کمیاب که نسبت به morb نرمالیزه شده اند، عنصر nb تهی شدگی و عناصر ta و ti غنی شدگی نشان می دهند در حالی که در مناطق فرورانش هر سه این عناصر بایستی تهی شدگی واضحی نشان دهند. با توجه به نتایج فوق و همچنین عدم مشاهده توده های ولکانیکی حاصل از فرورانش در منطقه میشو، می توان گفت توده مافیک میشو بقایای پوسته اقیانوسی بوده و محیط تشکیل احتمالی آن، زون بالای فرورانش (ssz) می باشد. بررسی های ژئوشیمیایی عناصر اصلی و کمیاب نشان می دهند که این گابروها از یک منشاء گوشته ای استنوسفری تهی شده با رخساره اسپینل – لرزولیت با ذوب بخشی 20- 30 درصد از اعماق کمتر از 80 کیلومتر نشأت گرفته اند. مطالعات مینرالوگرافیک بر روی این توده نفوذی وجود کانی سازی سولفیدی – اکسیدی را نشان می دهد. بخش سولفیدی عمدتاً شامل پیروتیت بوده که با کالکوپیریت، پنتلاندیت، اسفالریت، پیریت و ترویلیت همراه می باشد. ایلمنیت و به مقدار کمتر مگنتیت فاز اکسیدی را تشکیل می دهند. با توجه به حضور بافت اکسلوشن در نمونه های مورد مطالعه مانند کالکوپیریت در اسفالریت می توان دماهای بالای c?400 درجه را برای تشکیل فازهای سولفیدی در نظر گرفت. نسبت co/ni این سولفیدها نشانگر تشکیل آن ها در یک سیستم ni- fe- cu ماگمایی نامیژاک می باشد.