بررسی فیتوشیمیایی گیاه فرفیون قرمزشونده (euphorbia macrostegia)

جنس فرفیون بزرگ ترین جنس از خانواده فرفیون شامل بیش از 2000 گونه می باشد که انتشار وسیعی در سراسر جهان دارد. این جنس در ایران قریب به 80 گونه گیاه علفی و درختچه ای دارد که 17 گونه از آن ها بومی بوده و گیاه فرفیون قرمز شونده یکی از این 17 گونه ی انحصاری می باشد. گونه های متعلق به این خانواده شامل ترکیبات ثانویه مهمی چون دی ترپنوئید ها، تری ترپنوئید ها و آلکالوئید ها هستند. بنابراین جداسازی و شناسایی بعضی از ترکیبات موجود در عصاره‎ی گیاه فرفیون قرمز شونده را مورد بررسی قرار دادیم. از این جهت بعد از جمع‎آوری و خشک کردن گیاه فوق، آن را توسط دستگاه آسیاب خرد کرده و با حلال‎های دی‎کلرومتان و متانول به روش خیساندن عصاره‎گیری انجام گرفت. دو عصاره با هم مخلوط گردید و با انجام استخراج مایع- مایع، 4 فاز از غیر‎قطبی تا قطبی بدست آمد: نرمال‎هگزان، دی‎کلرومتان، بوتانول و آب. به علت حضور ترکیبات ترپنوئیدی در فاز های با قطبیت کمتر، فاز نرمال‎هگزان را مورد بررسی قرار دادیم. طبق بررسی‎های کروماتوگرافی لایه نازک و با استفاده از ستون کروماتوگرافی نرمال، ستون کروماتوگرافی فلاش 6 ماده خالص‎سازی گردید. به کمک انواع روش های طیف سنجی مانند رزونانس مغناطیسی هسته یک و دو بعدی، طیف سنجی جرمی و طیف سنجی مادون قرمز ترکیبات خالص شده شناسایی گردیدند. این ترکیبات سه تری ترپنوئید شامل 24-متیلن سیکلوآرتانول (1)، بوتیرواسپرمول (2)، سیکلوآرتنول (3)، و سه دی گلیسرید شامل 1،2ـ دی‎ آلفا لینولنویل گلیسرول (4), 1- لینولئویل 3- پالمیتویل گلیسرول (5) و 1- لینولنویل 2- پالمیتویل گلیسرول (6) می باشند.